Consuminderen is saai!

In deze tijd van kredietcrisis en economische tegenslag moeten we de broekriem een beetje meer aanhalen. Maar worden we daar slechter van? En wordt ons leven daar saaier door?

Regelmatig geef ik lezingen en workshops over duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Daarbij laat ik zien hoe we de laatste decennia zijn omgegaan met consumeren en wat de gevolgen daarvan zijn. Willen we onze kinderen ook nog een leefbare omgeving nalaten zullen we toch wat moeten veranderen aan onze levensstijl. Daarom stel ik altijd aan de orde dat het belangrijk is om op gepaste wijze te consumeren. Toehoorders vertalen dit veelal direct in consuminderen, terwijl ik dat woord nooit gebruik. Laatst merkte een van mijn cursisten, een jonge vrouw, op: “Maar consuminderen is toch ongelofelijk saai!” “Hoezo?”, vroeg ik. Waarop zij antwoordde: “Dan kan je nooit met de mode meedoen, geen nieuwe kleding kopen, je huis niet leuk aankleden.”

Gek toch dat als het gaat om maatschappelijk verantwoord ondernemen en het creëren van een beter milieu, iedereen het er over eens is dat er wat moet gebeuren. Maar als het er dan op aankomt dat we ook daadwerkelijk wat moeten gaan doen, verzinnen we allerlei uitvluchten. Dan is het ineens: niet voor mij, te eng, niet realistisch, niet uitvoerbaar of te saai. Het gaat er dus niet om wat we kúnnen doen maar of de wil er is om er wat aan te doen. Hopelijk heeft de kredietcrisis en de (dreigende) recessie onze ogen geopend en is de wil om er daadwerkelijk iets aan te doen eindelijk voorhanden. Of verschuilt men zich nu juist weer achter de kredietcrisis?

Zorg voor het klimaat
Het is sterk aan te bevelen om zo nu en dan een film te bekijken zoals die van Al Gore. Recentelijk onderzoek wijst uit dat het de laatste twee jaar nog veel harder is gegaan met de klimaatverandering dan voorspeld. Onderzoek van een aantal jaren geleden wees uit dat voor het eind van deze eeuw het ijs op de noordpool zou zijn verdwenen. Echter de laatste onderzoeken geven een heel ander beeld.

Wellicht is al voor de helft van deze eeuw de noordpool ijsvrij, misschien zelfs al binnen 10 jaar! Vandaar ook het politieke geharrewar over de eigendomsrechten van dit gebied. Volkeren die leven van het ijs, zoals in Groenland, worden genoodzaakt hun levenswijze drastisch te veranderen willen ze met de nieuwe situatie kunnen omgaan. Willen wij de ijsbeer niet laten uitsterven en de cultuur van de Groenlandse bevolking behouden dan moet er wat gebeuren. Daarom hebben we absoluut geen tijd meer te verliezen. Dus pleit ik voor bewust consumeren.

Bewust consumeren saai? Ik zou niet weten waarom. Er zijn voorbeelden genoeg die het tegendeel bewijzen. Mijn bedrijf heet Gieser Wildeman, genoemd naar de bekende stoofpeer. Ik heb de naam mede gekozen, omdat ik de boom zelf in de tuin heb staan. Ieder jaar in oktober hebben we een enorme oogst. Samen met mijn man sta ik twee avonden in de keuken om de peren te stoven, die we vervolgens in glazen potten doen. Gezellig, wijntje erbij, genietend van de heerlijke geur uit eigen keuken. Als relatiegeschenk deel ik vervolgens de leuk aangeklede potten voorzien van etiket en bedankje uit aan mijn relaties. Die stellen dat enorm op prijs. En zelf genieten we het hele jaar door ook van de eigen stoofperen.

Dus bewust consumeren is beslist niet saai? Ook mijn kantoor is bewust ingericht met een mix aan gebruikte en nieuwe spullen. Zo heb ik twee hele leuke vergadertafels, die door jonge studenten onderhanden zijn genomen met een verrassend resultaat. De ene tafel is zeer kustzinnig beschilderd en de andere is voorzien van uiterst kritische teksten over de klimaatverandering, zoals: een plastic zakje is in een tel gefabriceerd, gemiddeld 20 minuten in gebruik en duurt 100 tot 400 jaar om in de natuur te worden afgebroken!

Bewust consumeren is een sport
Bewust consumeren kan juist een leuke sport zijn en haalt in ieder geval de creativiteit uit je naar boven. Ook de jeugd van tegenwoordig mag best wat meer gestimuleerd worden. Onlangs vroeg een van mijn kinderen: “Mam, wat voor spelletjes speelden jullie vroeger op de computer?” Na de uitleg dat er nog geen computer bestond in onze kindertijd en dat we maar twee netten hadden op de televisie luidde het antwoord: “Wat saai, wat zielig voor jullie!” Maar wij hebben ons nooit zielig gevoeld. Wij speelden buiten, gingen op ontdekkingstocht, bouwden hutten, voeren in de sloot met een zelfgebouwd vlot en als het regende speelden we een bordspel. Kom daar nu eens om. De jeugd van tegenwoordig is inmiddels ook al ruimschoots verslaafd aan stroom. Ze kunnen zichzelf niet meer vermaken, zijn de weg kwijt zonder mobiel en weten niet meer hoe ze moeten bewegen. Obesitas onder kinderen is mede daardoor een serieus probleem aan het worden.

Wist u dat als iedereen in Nederland één dag in de week geen vlees eet, levert dat dezelfde besparing aan CO2 op als het van de weg halen van een miljoen auto’s. Bewust consumeren kan ook geld opleveren. Dubbelzijdig kopiëren kan een gemiddeld bedrijf al gauw een pallet papier per jaar schelen (wat natuurlijk vooral winst oplevert voor de bomen die hiervoor niet gekapt hoeven te worden).

Een aantal simpele tips om vandaag al mee te beginnen, om het milieu te sparen:
· Neem duurzaamheid op in uw bedrijfsdoelstellingen en handel er bewust naar;
· Gebruik zo veel mogelijk spaarlampen;
· Doe onnodige verlichting en computers uit;
· Eet meer lokale seizoensproducten, dat is vers, lekker en spaart transportbewegingen uit;
· Eet minder vlees;
· Print zo min mogelijk documenten, gebruik het papier aan twee zijden;
· Gebruik duurzame kantoorartikelen, vraag er bewust om, er is meer dan u denkt;
· Reis wat minder met de auto en het vliegtuig, telecommunicatie biedt veel mogelijkheden;
· Gebruik zo min mogelijk verpakkingsmateriaal, of gebruik het vaker;
· Laat je kinderen gewoon weer ouderwets buitenspelen.
Wat is daar nu nieuw aan, dat weten we toch allemaal wel, zult u zeggen! Maar leeft u deze tips al na?

Wil je meer weten hoe je beter met onze aarde kan omgaan en bewuster kan consumeren dan zijn er diverse boeken op de markt. “De kracht om te veranderen” van Margaretha Guidone – Uitgeverij Lannoo, Tielt België. “Je kunt de wereld veranderen” van Ervin Laszlo. Ook een aardig boekje is: “Consuminderen met kinderen” van Marieke Henselmans – Mirananda Uitgevers B.V. Den Haag. Hoe hou je in deze consumptiemaatschappij je dure kinderen betaalbaar. Ook internet biedt vele sites met tips over duurzaamheid.