Pagina's

zondag 30 september 2012

Het einde van het kapitalisme in zicht

Het is al weer vijf jaar geleden dat de val van Lehman Brothers in september 2008 de kredietcrisis inluidde. Toch staat het systeem, hoe wankel ook, nog steeds overeind. Maar hoe lang nog?

Kwade tongen beweren dat het Westen zelf verantwoordelijk was voor de aanval op de Twin Towers in 2001. Maar daar geloof ik zelf niet zo in. De aanval was immers gericht tegen het kapitalistische systeem dat wereldwijd wordt gedomineerd door de VS. Met de ineenstorting van het World Trade Centre in New York ontstonden de eerste haarscheurtjes in het vrije marktdenken. Deze gebeurtenis bleek de prelude van het einde.

Angst om te verliezen
Uit alle macht proberen banken en overheden het huidige economische systeem overeind te houden en de schade te beperken. Door te plakken en te knippen, te stutten en verbanden aan te leggen weten ze al vijf jaar het systeem kunstmatig overeind te houden. In feite is het onhoudbaar en gedoemd om te vallen, maar structureel is er nog niets veranderd. Is behoud de beste oplossing? Is dit vasthouden aan het oude in het belang van iedereen of ten behoeve van de enkeling die er wel bij vaart? Of weet men gewoon simpelweg niet hoe het probleem op te lossen?

De huidige machthebbers, wereldleiders en politici lijken het niet meer te weten. Alles moet anders, maar de lef ontbreekt om radicale maatregelen te nemen. Het moet beginnen bij de politiek die de voorwaarden moeten scheppen, gevolgd door deelnemers aan het economisch systeem die daadwerkelijk actie moeten ondernemen. Het bedrijfsleven en zeker het bankwezen kan zichzelf echter geen halt toeroepen, dat is tegen hun (kapitalistische) natuur.

Al jaren probeer ik mij zo goed mogelijk voor te bereiden op de klap die komen gaat en al veel eerder had ik een echte ineenstorting verwacht. Maar niets van dat alles. Iedere dag lijkt meer op de stilte voor de storm. Ondertussen brokkelen de randen van Europa af. “Wanneer is Nederland aan de beurt?”, vragen we ons stilletjes af.

Groot, groter, grootst
Inmiddels zitten we tot onze nek toe in een crisis en lijken we toch steeds meer tot het besef te komen dat het roer om moet. Gevoed door de media en niet onder willen doen voor onze omgeving hebben we ons jarenlang laten meevoeren door de hebzucht. Voor we het goed en wel beseften zaten we vast aan een dikke hypotheek van te dure huizen, moesten we mee in een trendy interieur met flatscreen televisie, luxe auto, de jaarlijkse vakanties en alle ICT snufjes die je maar bedenken kunt. En dus zijn we verslaafd geraakt aan geld en zijn we steeds meer verbonden met de schuldeneconomie.

De Britse econoom Tim Jackson, professor sustainable development aan de Universiteit van Surrey, verwoordde het mooi tijdens zijn TED optreden: “We besteden geld wat we niet hebben aan producten die we niet echt nodig hebben om een niet blijvende indruk achter te laten bij mensen in onze omgeving waar we in feite niets om geven.” Die constatering is toch zielig, zeg nu zelf. En toch gingen we er allemaal in mee.

Power to the people
Maar het kan wel degelijk anders. Kijk maar naar IJsland. Een paar jaar terug nog op de rand van de afgrond en nu de ster van Europa. Blijkbaar moeten we tot het gaatje gaan om tot het besef te komen dat er andere mogelijkheden zijn. Terwijl Tegenlicht zich in 2010 nog
afvroeg waarom mensen niet massaal de straat op gaan heeft een jaar geleden de Occupy-beweging zijn stem laten horen. En de afgelopen dagen gingen in Spanje en Griekenland mensen de straat op om hun ongenoegen kenbaar te maken. Blijkbaar is nu de woede groot genoeg, in ieder geval in de zuidelijke regio, om in beweging te komen.

We staan voor een algehele economische transitie die om radicaal andere oplossingen vraagt. Die beweging zien we ook al ontstaan. De roep om kleinschaligheid en het herstellen van de menselijk maat zijn elementen die steeds luider klinken. Zelfs de voormalige baas van Citibank, Sandy Weill, geeft toe dat achteraf gezien de groei en daarmee de machtverhouding van financiële instellingen te ver is doorgeschoten en dat het wel wat kleiner kan allemaal. Inmiddels zijn we er allemaal wel van overtuigd dat het wel wat minder kan. Extravagant vertoon van je rijkdom begint steeds minder chic te worden.

Zelfvoorzienend
Het tij lijkt te keren. Op diverse plaatsen in de samenleving ontstaan nieuwe initiatieven. Mensen verenigen zich en gaan lokaal duurzame energie opwekken. Allerlei alternatieve ruilsystemen worden uitgedacht en opgezet. Tweedehands winkels, Repair Café’s, wijkmoestuinen en kledingruil party’s schieten als paddenstoelen uit de grond. De ene na de andere forum of website maakt melding van hoe je meer zelfvoorziend kan leven. Allemaal initiatieven die de onderlinge uitruil van goederen bevorderen en andere manieren vinden om een nieuw soort economie vorm te geven.

Was 9/11 echt georkestreerd vanuit de westerse samenleving? Ik kan mij nog steeds niet indenken dat er een groter complot achter de ineenstorting van de Twin Towers zat, waardoor het kapitalistische systeem aan het wankelen is gebracht. En als dat al zo is dan zijn we in ieder geval wakker geschud dat onze manier van leven zijn grenzen heeft bereikt. De grootste winst ligt vooral in het feit dat we terugkeren naar de basis en ons weer afvragen: “Waar gaat het eigenlijk om in ons leven?” We willen toch een gelukkig leven leiden, het liefst in de kleinschaligheid van ons gezin. Waar wachten we nog op?

vrijdag 21 september 2012

Misselijk van de brugklas

Had ik het boek “Hoe overleef ik de brugklas” van Francine Oomen deze zomer maar gekocht voor mijn zoon. Wellicht was dan zijn start op de middelbare school een stuk makkelijker verlopen. Want o, o, het ging niet vanzelf de afgelopen drie weken.

In mijn beleving heb ik een onbezorgde schooltijd gehad. Van de lagere school herinner ik mij slechts flarden. Dat de eerste schooldag niet ongemerkt voorbij is gegaan weet ik omdat die dag mij nog helder voor de geest staat. Ook het eerste schoolreisje weet ik nog goed, ik had er niet van kunnen slapen en kreeg ’s morgens geen hap door mijn keel. Maar verder is de lagere school geruisloos verlopen en heeft geen bijzondere indruk achter gelaten.

Zo ook de middelbare school. Van de eerste weken herinner ik mij niet veel, alleen een gevoel van trots, van kijk mij nu hoe groot ik al ben. Maar de algehele beleving die ik van school heb overgehouden is positief. Ik had het er erg naar mijn zin. Dus ga ik er vanuit dat ik geen moeite heb gehad met de overgang van de lagere naar de middelbare school. Hoe anders vergaat het mijn oudste zoon. Vanwege mijn eigen positieve ervaring en zijn talent om vrienden te maken is bij mij nooit opgekomen dat hij wel eens startproblemen zou kunnen ondervinden.

Naar de middelbare
Zijn keuze voor de school was direct duidelijk, daar wilde hij naar toe. De hele zomer had hij zich er op verheugd. Ook ik had er een goed gevoel bij, veel overeenkomst en herkenning met mijn eigen middelbare school in Amsterdam. Mijn man en ik realiseerden ons pas dat de eerste schooldag spannend voor hem zou worden toen hij de avond ervoor ieder uur zijn bed uitkwam met allerlei smoezen. Maar zelfs toen konden wij nog niet bevroeden wat ons nog te wachten stond.

De volgende morgen aan het ontbijt klaagde hij over buikpijn en misselijkheid en kon hij amper iets naar binnen krijgen. Voor hij op de fiets stapte zag ik het al, het huilen stond hem nader dan het lachen. “Kop op”, zeg je heel stoer, “er gebeurt je niets”, maar ondertussen smelt je hart en flitst het moment voorbij dat je hem als pasgeborene voor het eerst in je handen had.

Het bekende kopje thee
“Heb jij startproblemen gehad op de middelbare school?”, vroeg ik mijn man. Ook hij kon het zich niet herinneren. Van alle minder leuke herinneringen uit onze kindertijd zat dit er niet bij. Afijn we lieten ons niet ontmoedigen en gingen beiden aan en naar het werk. Vanavond zal het wel opgelost zijn dachten wij. Onze jongste toog op de fiets in zijn eentje naar de basisschool. Ook voor hem was het even wennen.

’s Middags wachtte ik mijn zoon op met een kopje thee. Als ik aan mijn eigen jeugd en schooltijd terugdenk doemt steevast het beeld van mijn moeder op die ons opwachtte met het bekende kopje thee! Een van de fijnere momenten van mijn jeugd, wat ik mij ook heb voorgenomen als het enigszins mogelijk is, hoewel mijn moeder toen niet werkte.

Hoe overleef ik de brugklas
De tweede dag op zijn nieuwe school ging nog minder vlekkeloos. “Ik ga daar niet meer naar toe!” was zijn besluit. “Wat dan wel, wil je dan terug naar de basisschool? Dat kan toch ook niet.” bracht ik in. Het overtuigde hem niet. Ik heb zijn beste vriend gebeld met de vraag hem op te halen. Dat was een goede beslissing, samen met nog wat andere jongens ging hij in een groepje op weg naar school. Dagenlang drama volgde. Niet kunnen slapen, hoofdpijn, buikpijn en af en toe een huilbui, we hebben het allemaal gehad.

Bij navraag op school en bij andere ouders bleek dat we niet de enige zijn met dit fenomeen. Steeds meer kinderen blijken er last van te hebben. Er worden zelfs trainingen gegeven hoe om te gaan met de overgang van de basisschool naar de middelbare school. En het boek van Francine Oomen “Hoe overleef ik de brugklas” heb ik altijd als lolletje gezien, maar blijkt toch behoorlijk serieus bedoeld.

De oorzaken
Wij ervaren natuurlijk zelf ook dat in de huidige tijd de druk in de samenleving en op het werk toeneemt. Op scholen is het al niet anders. De prestatiedruk wordt opgevoerd. Al op jonge leeftijd worden kinderen getoetst en moeten ze aan allerlei normen voldoen. De druk rondom de Cito-toets is berucht. En veel minder zal het niet worden gezien de commotie rondom de langstudeerboete.

Al pratende met mijn zoon, om te achterhalen waar nu het probleem zit, gaf hij de volgende redenen aan waarom hij zich niet lekker voelde.
• Hij miste zijn oude klasgenoten;
• Hij kent nog maar zo weinig kinderen;
• Het zijn zulke lange dagen;
• Hij weet niet wat hij kan verwachten en wat de toekomst brengt.

Foto: ANP
Opmerkingen als: “Over een paar weken kijk je er heel anders tegenaan”, hielpen niet, dus probeerde ik constructief mee te denken. We spraken af dat hij iedere dag één kind in zijn klas aan zou spreken om kennis te maken. Daarnaast hebben wij een voorstelling gemaakt van hoe zijn schoolcarrière eruit kan gaan zien. Toen dat niet voldoende bleek hebben we gevisualiseerd hoe zijn verdere leven zou kunnen gaan verlopen. Dat leek de rust wat te herstellen, evenals de opmerking dat hij net zolang thuis kan blijven wonen als hij wil!

De wijze les
Alle begin is moeilijk zo ook de overgang naar de brugklas. Ik zou daarom graag een tip willen geven aan alle basisscholen in Nederland om iets mee te geven aan de ouders van alle achtste-groepers over de emotionele gevolgen van de overstap naar de middelbare school. We hebben wel voorlichting gehad over de verschillende scholen en onderwijsvormen maar niet over de emotionele gevolgen.

Toch is er hoop, want alles went, ook de brugklas. Iedere dag gaat het gemakkelijker. En wat was hij opgetogen eergisteren toen hij het laatste uur vrij had! Ik ben weer een ervaring rijker in mijn carrière als opvoeder. Problemen die je zelf niet ziet kunnen soms bij kinderen levensgroot zijn. Ook zijn de tijden veranderd en kan je nooit volledig teruggrijpen op je eigen jeugd. Kortom: het leven is een grote zoektocht en al denk je zelf aardig op weg te zijn, het levenspad van de ander is niet hetzelfde.


donderdag 20 september 2012

De Tweede Kamerverkiezingen 2012

De verkiezingen zijn weer achter de rug. Een boeiende ervaring, omdat ik zelf kandidaat Kamerlid was. Helaas is het de Partij van de Toekomst niet gelukt een zetel te behalen, dus regeert de oude politiek gewoon door. Het is en blijft lastig om als nieuwe partij in de Tweede Kamer te komen. Toch ben ik niet teleurgesteld.

Zo we zijn weer geland na een paar maanden intensief met politiek bezig te zijn geweest. Anders dan twee jaar geleden, toen ik ook verkiesbaar was voor de Tweede Kamer, was ik nu nauw betrokken bij de verkiezingen op 12 september 2012. Twee jaar geleden stond ik op de kieslijst voor Nieuw Nederland. Eigenlijk wilde ik toen helemaal niet op de lijst, maar na wat aandringen heb ik mij toen laten overhalen en stond ik ergens onderaan. Ik heb toen ook nauwelijks campagne gevoerd en haalde een niet noemenswaardig aantal stemmen. Toch is daarmee het politieke virus overgeslagen.


Hoe anders was het nu. Na twee jaar intensief samenwerken met een bevlogen clubje mensen, maandelijkse bijeenkomsten en diverse congressen, hadden we een mooi partijprogramma in elkaar gezet met indrukwekkende oplossingen om de toekomst van Nederland een bepaalde richting in te sturen. Toch kwamen ook nu de verkiezingen eerder dan verwacht. In recordtijd zijn onderhandelingen gevoerd met diverse andere politieke initiatieven en bewegingen, hetgeen resulteerde in een gezamenlijke lijst onder de naam Partij van de Toekomst (PvdT) en een mooie ploeg mensen.

Aandacht van de media
Veel zorg is besteed aan de marketing. Met een website, posters, brochures, een speciaal geschreven campagnelied en filmpjes hebben we flink wat aandacht getrokken. Ook via social media hebben we ons gedachtegoed verspreid. Tijdens de laatste weken kreeg ik regelmatig de reactie dat mensen via de Stemwijzer uitkwamen bij PvdT. Ook bij de scholenverkiezing werd veel op PvdT gestemd. Blijkbaar zijn de punten in ons programma herkenbaar en belangrijk voor veel kiezers. Maar om dan daadwerkelijk op een onbekende partij te stemmen gaat velen te ver, vooral met zo’n “pias als Johan Vlemmix” aan het roer, kreeg ik vaak te horen.

Toch moet je òf omstreden onderwerpen in je programma hebben òf op omstreden wijze in de pers komen om de aandacht te krijgen. Want spontaan gaat dat niet. Uit betrouwbare bron hebben wij vernomen dat de pers was verzocht geen aandacht te besteden aan de kleiner partijen! Hoezo democratie? Hoezo persvrijheid? De polarisatie en de veramerikanisering is nooit eerder zo extreem geweest, een waar spektakel. Dit is vooral ontstaan door de handelswijze van de media. Het was rechts tegen links. Dat zijn wij helemaal niet gewend. Wij zijn gewend dat er wat te kiezen valt. Maar deze keer viel er, ondanks de hoeveelheid partijen, weinig te kiezen.

Een ervaring rijker
Mensen reageerden de dag na de verkiezingen van “Wat sneu dat je het niet gehaald hebt” tot “Nu zal je wel heel teleurgesteld zijn”. Maar zo was het allerminst. Tijdens het gehele proces waren er momenten van twijfel en frustratie, maar ik ben er zelf ook weer wijzer door geworden. Dus heb ik absoluut geen spijt van mijn deelname aan de verkiezingen. Ik heb op heel veel plaatsen met heel veel mensen kunnen spreken over wat mij aan het hart gaat: het onvoorwaardelijk basisinkomen.


Een ervaring rijker en zeker geen verloren energie is mijn conclusie. Ik heb goede intenties en positieve energie het collectieve geheugen ingebracht. De mensheid in zijn totaliteit is weer een stukje ‘rijker’ geworden. Ook heb ik Johan Vlemmix persoonlijk leren kennen. Mijn beeld van hem is bijgesteld van “een om aandacht vragende joker die het allemaal niet zo serieus neemt” tot “een heel authentieke en integere persoonlijkheid die de juiste mensen om zich heen weet te verzamelen”. Hem hadden we ook vooral nodig om in ieder geval nog enige aandacht van de media te krijgen.

We gaan door
Zelf heb ik veel bemoedigende woorden ontvangen van mijn omgeving en via social media met betrekking tot de zaken die ik via de politiek onder de aandacht wil brengen. Maar bovenal het verzoek om er mee door te gaan! Dat heeft mij enorm gesteund en geeft mij het vertrouwen dat ik op de goede weg ben en geeft ook de energie om door te gaan.

Mijn netwerk is ook weer verder uitgebreid met leuke bevlogen mensen die zich niet neerleggen bij hoe Nederland nu is ingericht en wordt gerund. PvdT gaat door, in welke vorm dan ook. Alle gebundelde netwerken gaan ook door met hun eigen activiteiten. Wij zijn met elkaar overtuigd dat er een nieuwe wind moet gaan waaien om de toekomst met vertrouwen tegemoet te kunnen treden. De oplossingen zijn er, nu de mogelijkheden nog om het uit te voeren!