Pagina's

woensdag 31 augustus 2011

Het onderwijs van morgen

Vanmorgen ging mijn kind boos en stampvoetend de deur uit naar school. Geen zin! Tja wat moet je daar nu mee als ouder? Is het onderwijs van vandaag nog wel zinvol voor de kinderen van vandaag en de volwassenen van morgen?

Ach iedereen heeft wel eens een off-day. Zo ook onze kinderen. Vaak geeft “er niet op reageren” het beste resultaat. Maar soms vraag ik mij af of ik daarmee niet mijn kop in het zand steek. Is het onderwijs van vandaag nog wel toegesneden op de huidige generatie jongeren? Op het eerste gezicht is het onderwijs behoorlijk veranderd sinds ik zelf op school zat. Maar toch mis ik er wat aan. Juist die zaken waar ik in mijn werk ook tegenaan loop. We zitten al volledig in het digitale tijdperk maar we doen alles nog volgens de denkbeelden van de industriële revolutie.

Ondanks dat scholen hun best doen denk ik dat het roer om moet. Vrije scholen geven daarin al een goed voorbeeld. Zij gaan veel meer uit van de persoonlijke interesse van kinderen en spreken daardoor hun innerlijke kracht aan. Heel belangrijk om dat al op jonge leeftijd te ontwikkelen. Toch zijn er ook kinderen die meer structuur en regels en grenzen nodig hebben. Daarmee raken we de kern namelijk dat ieder kind anders is en het mooi zou zijn als ieder kind individueel benaderd wordt. Maar dat betekent meer begeleiding en dat is vloeken in de kerk, want in het huidige economische klimaat wordt het onderwijs eerder uitgekleed dan uitgebreid.

Wat we nu al jaren zien zijn de verschillende discussies over hoe het onderwijs er uit zou moeten zien. Beter Onderwijs Nederland maakt zich druk over de laatste onderwijsvernieuwing die in hun ogen volledig is mislukt. Geen kind kan meer fatsoenlijk taal en rekenen. En niet te vergeten de parlementaire onderzoekscommissie Dijsselbloem die een vernietigend rapport heeft opgeleverd over twintig jaar onderwijsvernieuwing. Het uitgangspunt dat jarenlang gehanteerd is gaat er vanuit dat ieder kind gelijk is en gelijke kansen moet krijgen. Maar helaas hebben we daarmee een belangrijk aspect over het hoofd gezien: niet elk kind is gelijk, wel gelijkwaardig.

Om deze ongelijkheid van kinderen te benadrukken verscheen de laatste weken de discussie in de pers dat meisjes en jongens apart onderwijs zouden moeten krijgen. Maar of dit nu de oplossing is? Of dat we weer terug moeten naar de situatie van voor de jaren ’80? Ik denk persoonlijk van niet. Alles valt of staat bij een op het kind toegesneden persoonlijke aanpak. Wie daar een schitterend betoog over kan houden en de spijker op de kop slaat is Sir Ken Robinson. Op internet zijn vele filmpjes van hem te zien.



Robinson laat duidelijk zien dat kinderen niet over een kam geschoren kunnen worden en dat onderwijs kinderen niet altijd slimmer maakt. Ook kunnen we concluderen dat in de huidige snel veranderende samenleving de eisen voor de toekomst heel anders zijn dan de ontwikkelingen die achter ons liggen. Om dat te ondersteunen is geheel ander onderwijs noodzakelijk. Wat kinderen vooral geleerd moet worden is om zelf na te denken.

Ik kan mij niet herinneren dat ik vroeger met tegenzin naar school ging. Ook heb ik het gevoel met het onderwijs dat ik genoten heb uit de voeten te kunnen. De echte ontwikkeling die ik nodig had heb ik later vanzelf opgepikt (wel met vallen en opstaan overigens). Dus ik ben er niet bang voor dat mijn kinderen iets te kort komen. Ze halen eruit wat ze nodig hebben en pakken later wel op waar ze behoefte aan hebben. En ondertussen probeer ik ze de begeleiding te geven waarvan ik verwacht dat ze die nodig hebben om zo goed mogelijk op de toekomst voorbereid te zijn.

dinsdag 23 augustus 2011

Stel nu dat de economie ontploft


De tekenen van een dubbele dip worden steeds duidelijker. Of waren we überhaupt al uit de eerste dip? De ene crisissituatie is nog niet bezworen of de volgende dient zich al weer aan. Waar is het eind? En kunnen wij ons er op voorbereiden?

De VS is in zwaar weer en in Europa gaat het al niet veel beter. De randen van Europa brokkelen af en de verschillende landen ruziën over mogelijke oplossingen. We moeten concluderen dat de welvaart van de westerse samenleving onder druk staat. Op Keynesiaanse wijze hebben we de afgelopen jaren de pijn vakkundig uitgesteld. Maar nu de bodem in zicht is van alle noodfondsen blijven we achter met een enorme schuld en is de crisis nog niet bezworen.

Stel nu dat we het tij niet weten te keren en de economie ontploft en er daardoor geen geld meer uit de automaat komt. Als het betalingsverkeer stil valt en we dus geen voedsel meer kunnen kopen. En als alle transport stopt waardoor de winkels niet meer bevoorraad worden. Dan hebben we dus geen voedsel meer! Wat gaan we dan doen?




Natuurlijk draait de economie niet in de soep, zover komt het niet, denk je nu. Daar zorgt de overheid wel voor en de deskundigen. Maar zijn zij wel in staat om de economie te redden? Is het reëel om op hen te vertrouwen? Zijn zij niet degenen die het zover hebben laten komen? We zitten nu in zo’n uitzonderlijke situatie, nooit eerder vertoont, die zelfs de crisis in de jaren ’30 van de vorige eeuw doet vervagen. We realiseren ons dat de globalisering en de jarenlange welvaartsgroei een keerzijde heeft.

Parallelle economie
Als er nog wat te redden valt voor het echt te laat is zullen we een aantal maatregelen moeten nemen. Het huidige economische systeem zal omgevormd moeten worden zodat we onze kwetsbare situatie reduceren. Daar hebben we niet alleen deskundigen voor nodig maar ook mensen met gezond verstand.

Wat kunnen we er gezamenlijk doen:
• Inrichten van zelfvoorziende gemeenschappen
• Creëren van lokale voedselvoorziening
• Stimuleren van de lokale economie
• Alternatieven voor geld ontwikkelen
• Stimuleren van creativiteit, inventiviteit en sociale innovatie
• Herstel van de Menselijke Maat
• Passend onderwijs.

Wat kunnen wij er zelf aan doen:
• Onze kinderen leren waar het voedsel vandaan komt
• Start een moestuin of ga aan de slag met een "windowfarm"
• Inrichten van lokale energietoepassingen (wind, zon)
• Opbouwen van kennis van de eigen gemeenschap
• Herstel van de gemeenschapszin.

Onderzoek wijst uit dat de actiebereidheid van mensen op dit moment ver beneden peil is. Door de crisis zit iedereen in een kramp. Dus als we dit niet zien zitten kunnen we altijd nog de boel laten crashen? Maar dat leidt onherroepelijk tot chaos waar niemand op zit te wachten. Ik roep daarom iedereen op om vandaag nog te beginnen, zodat we naast de huidige (zieke) economie een parallelle economie ontwikkelen waar we op termijn allemaal de vruchten van kunnen plukken. Dit is niet ouderwets teruggrijpen op het oude, maar gebruik maken van kennis uit het verleden met de mogelijkheden van vandaag.

donderdag 11 augustus 2011

Het kan vriezen en het kan dooien

Wie is er nu eigenlijk van slag, het weer of wij? Deze zomer is een aaneenschakeling van lange natte en grauwe dagen. Of is het de verbeelding? Komt het wellicht door de crisis dat we niet meer rooskleurig naar buiten kunnen kijken?

Ik kan mij niet heugen dat een zomer zo slecht is geweest. Vaak is het een kwestie van verbeelding als het lijkt dat een zomer niet zo mooi is. Dan blijkt dat aan het eind van de maand het aantal zonuren moeiteloos is gehaald en was de temperatuur ook normaal. Vaak maken de slechte dagen meer indruk zodat wij die onthouden en gaan de mooie dagen gedachteloos aan ons voorbij.

Nu trof ik een toch wel heel opmerkelijk berichtje aan in de Telegraaf: “Hittegolf op de Noordpool verslaat Nederlandse zomer” . Nu is er deze keer niet zo heel veel voor nodig om de Nederlandse zomer te verslaan, maar blijkbaar is het klimaat op aarde nogal van slag als er zich op de Noordpool een hittegolf voordoet. Voor mij staat het als een paal boven water dat ons klimaat aan het veranderen is. De laatste tien jaar zie ik het onder mijn ogen gebeuren.

Dat de wetenschappers er nog niet over uit zijn blijft mij verbazen. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de tegenstanders van de gedachte dat de aarde aan het opwarmen is, blijkbaar hebben ze daar voordeel bij, harder roepen en meer gehoor krijgen dan de wetenschappers die met harde bewijzen komen. Dat het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) zo nu een dan een fout maakt in haar aannames en daarmee niet helemaal de juiste waarheid weergeeft, werkt ook niet mee aan de beeldvorming.


Gelukkig zijn er ook nog deskundigen en wetenschappers die flink van zich laten horen. Zij maken zich er hard voor dat het broeikaseffect onze planeet geen goed doet en welke gevolgen dat voor ons heeft. Jeremy Rifkin is zo iemand. Hij propagandeert de overstap op waterstof als alternatieve brandstof, omdat dit een schone en veilige energiebron betreft. Er komt namelijk geen kooldioxide vrij, een van de grote boosdoeners als het om de opwarming van de aarde gaat. Zijn visie wordt helder uiteen gezet in bijgaand filmpje, de moeite waard om te bekijken.



Wat ik vooral geweldig vind is dat het idee van Rifkin voor een waterstofeconomie realiseerbaar is, als we maar willen! Het grote voordeel hierbij is dat de wereldwijde afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en de daarmee gepaard gaande onrust in de wereld kunnen afnemen. Ook krijgen mensen met deze technologie de mogelijkheid om waar ook ter wereld zelf energie op te wekken.

Ik had niet gedacht ooit een column over het weer te schrijven. Als iets vervelend is en typisch Nederlands is het wel klagen over het weer. Maar deze keer kon ik het echt niet laten. Omdat ik een optimistische kijk op het leven heb ga ik er vanuit dat we nog wel wat zon in het vooruitzicht hebben. Ik ben er daarom van overtuigd dat we in 2011 nog een heerlijke nazomer zullen krijgen.