Stress onder controle door bewust ademen

Wij staan er niet bij stil omdat het zo gewoon is maar onze ademhaling, die begint bij de geboorte en eindigt als wij doodgaan, is een heel bijzonder proces. Wat is het voordeel als wij bewuster en met meer aandacht gaan ademhalen?

In 2021 vestigde een man uit Kroatië een nieuw wereldrecord door onder water 24 minuten en 33 seconden zijn adem in te houden. Echt een uitzonderlijke prestatie. Probeer het zelf maar eens, binnen een minuut komen de meeste mensen proestend en naar lucht happend weer boven water. Het lang inhouden van je adem is te oefenen, dat bewees de recordhouder, waarbij vooral discipline en concentratie een rol speelt.

Yoga is ademhaling

Wij kunnen ruim een maand leven zonder voedsel, een aantal dagen zonder water, maar niet meer dan een paar minuten zonder adem. Zonder ademhaling geen leven. Onze ademhaling reguleert de belangrijkste processen in ons lichaam, maar misschien nog belangrijker een goede ademhaling helpt ons gezond en met minder inspanning de dag door te komen.

Een belangrijk onderdeel van de yoga beoefening is de ademhaling. Iedere yogi leert bewust ademen en leert dat het een natuurlijk proces is. Helaas is ons dagelijks leven zodanig complex geworden dat het gevolgen heeft voor de manier waarop wij ademen en is er van een natuurlijk proces nauwelijks meer sprake. In mijn yogapraktijk merk ik dat veel mensen zich de ademhaling niet bewust zijn. Ze beseffen niet hoe de ademhaling kan helpen om met spanningen om te gaan en om gezond te zijn en te blijven. Ook zie ik dat veel vooral beginnende yogi’s verkeerd ademhalen, te hoog of te oppervlakkig.

Goede ademhaling reduceert stress

Bij yoga denken wij meestal aan de indrukwekkende poses (houdingen) die de yogi’s met strakke lijven en dito outfit aannemen. Maar dat is slechts de uiterlijke kant van yoga, veel belangrijker is de bewustwording van het eigen lichaam en wat de ademhaling daarbij kan betekenen.

Mensen vragen mij weleens: “Hoe kom jij zo slank?” Al vanaf mijn vroegste jeugd doe ik aan sport en in mijn studententijd heb ik yoga ontdekt. Ook ben ik een gematigd eter. Sinds ik mijn eigen yogapraktijk heb is mijn BMI nog verder verbeterd, waardoor ik eigenlijk niet zo veel hoef te doen om op gewicht en in ‘shape’ te blijven. Het is niet alleen mijn levensstijl van gezond en voornamelijk plantaardig eten en genoeg bewegen, maar vooral de stress de baas blijven. Bewust ademhalen is hierbij cruciaal.

Stress de baas

Ik ben zelf behoorlijk stressgevoelig, dat uit zich bij mij niet in eten maar juist in niet eten en andere ongemakken. Iedereen heeft te maken met stress, dat is inherent aan de manier waarop onze samenleving is ingericht, maar bij ieder mens heeft dat een andere uitwerking. Stress proberen te vermijden is zinloos. Dan moet je je terugtrekken in een prikkelarme omgeving door ergens in je eentje op een berg te gaan zitten.

Accepteren dat stress er nu eenmaal bij hoort als gevolg van onze complexe samenleving met al zijn druk en regeldwang, is de eerste stap. Je bewust zijn van de effecten die stress met zich meebrengt, zoals lichamelijke klachten, slaapgebrek en stemmingswisselingen, is de volgende stap naar beheersing ervan. Belangrijk is je niet te laten meeslepen in allerlei verslavingen (te veel eten, drank, roken, drugs, gamen) die de stress onderdrukken, maar de stress aankijken, de gevolgen onder ogen zien en erkennen dat het er is.

Ademhaling als toegang tot bewustzijn

Werken aan je ademhaling betekent naast stressbeheersing ook tot jezelf komen en in jezelf keren. Bewust ademhalen heeft een ander belangrijk voordeel: het kan helpen bij het vraagstuk van zingeving en om tot bewustzijn te komen. Door bepaalde ademhalingstechnieken kunnen wij in een staat van ‘Zijn’ terecht komen, waardoor levensvragen als: “Wie ben ik?”, “Waarom zijn wij op aarde?” en “Wat is de zin van ons bestaan?” in een helder perspectief komen, wat het omgaan met het leven van alle dag hanteerbaar maakt.

Bewust ademen in combinatie met meditatie zijn voor mij de ingrediënten die mij helpen om gezond en slank te blijven. Dat betekent niet dat er geen stress meer op mijn pad komt, maar het doen van yoga, meditatie en het bewust ademen houdt mij gefocust op wat echt belangrijk is, het dempt verleidingen, houdt mij gezond en op het juiste pad.

Tip om te starten met bewust ademhalen

·       Ga ergens gemakkelijk zitten op een rustige plek;

·       Observeer je ademhaling;

·       Hoe verloopt die ademhaling;

·       Volg de in- en de uitademing een aantal keer;

·       Adem dan diep in naar de buik, de buik zet uit;

·       Hou de adem een paar tellen vast;

·       Adem vervolgens langer uit dan in.

Herhaal het proces een aantal keer. Begin met 5 minuten per dag bij het opstaan tot het een natuurlijk proces is. Gebruik deze in- en uitademing daarna ook als het nodig is om een stressvolle situatie het hoofd te bieden.