Pagina's

dinsdag 10 februari 2009

Passie op de werkvloer

Mensen die met plezier hun werk doen presteren beter is in onderzoek vastgesteld. Betekent dit nu dat je mislukt bent als je geen passie ondervindt in je werk? En wat is dat eigenlijk: plezier in je werk? Waar hangt dat van af?

Laatst las ik een serie artikelen over de noodzaak van passie op de werkvloer. De meningen waren sterk verdeeld. Sommigen zeiden dat je nu eenmaal geld moet verdienen en namen het gebrek aan passie in het werk voor lief. Volgens anderen zijn mensen zonder passie op de werkvloer zielige “losers” en angsthazen met gebrek aan ambitie.

Voor mij is passie op de werkvloer niet persé noodzakelijk. Misschien komt het doordat ik ooit als kind op de televisie een zeer bevlogen man zag die voorzitter was van de plaatselijke caviavereniging. In zijn werk stond hij aan een machine waarbij hij een handel bediende. De hele dag door maakte hij dezelfde beweging en dat deed hij al zijn hele leven lang. Deze man heeft diepe indruk op mij gemaakt omdat hij zo gelukkig was. In zijn werk was hij slechts een radertje, maar in zijn vrije tijd een gerespecteerd voorzitter. Hoe jong ik ook was het drong toen al tot mij door dat niet het werk per definitie zingevend hoeft te zijn om een gelukkig mens te zijn.

Als je zelf goed in je vel zit, weet wie je bent en wat je waard bent dan is iedere soort werk interessant en uitdagend. Zelf heb ik zo’n 20 jaar met veel plezier heel hard gewerkt in een vak dat voornamelijk door mannen wordt gedaan, de ICT en de consultancy branche. Hoewel het niet altijd makkelijk was als vrouw tussen al die mannen had ik het er prima naar mijn zin. Ik haalde voldoende uitdaging uit mijn werk en kon mij goed ontplooien. Ik heb veel gereisd, in het buitenland gewerkt, veel verschillende taken uitgevoerd en verschillende rollen vervuld. Kortom: “never a dull moment” en ik werd er nog goed voor betaald ook.

Er zijn werkgevers die juist ‘ongelukkig’ personeel willen, omdat uit onderzoek van de Canadese Universiteit Alberta blijkt dat mensen die somber of angstig zijn een nauwere blik hebben, zich beter kunnen focussen en meer oog hebben voor detail, waardoor ze minder fouten maken in hun werk. Opgewekte mensen zijn namelijk sneller afgeleid, eerder verveeld en kijken minder naar details. Informatie wordt ook anders verwerkt. Somberheid en verdriet geeft aan dat er iets niet goed zit, dit leidt tot een meer analytische houding.

Moeten we nu massaal onze super hippe werkomgeving weer versoberen om sombere mensen te kweken? Nee, dit is zeker niet het geval. Onderzoek van ca. 100 jaar geleden wijst op het tegendeel. In de Human Relations beweging kwam men er juist achter dat naarmate werkomstandigheden verbeterden - lichtere werkplek, voldoende rust en pauze - de arbeidsproductiviteit steeg. Hierbij bleek dat aspecten als aandacht, zekerheid en waardering bepalend waren voor de prestaties van de mensen.

Voor passie op de werkvloer kan de werkgever een belangrijke rol vervullen. Boeien, binden en aandacht zijn hierbij cruciaal. Daar waar deze elementen ontbreken haken mensen af en ontstaat mentaal verzuim. Naar schatting is er 20% - 30% mentaal verzuim in organisaties, berekend over de totale werktijd. Onder mentaal verzuim wordt verstaan: het onvoldoende betrokken zijn bij het werk, verzaken van taken en verantwoordelijkheden, niet nakomen van afspraken. Mentaal verzuim uit zich op vele manieren zoals zaken uitstellen, verstoren van het werkproces, extra pauzes inlassen, bovenmatig klagen, jezelf afsluiten van anderen, niet meer betrokken zijn, ongemotiveerd en onbereikbaar zijn. Het is veelal een onzichtbaar proces wat ik zelf omschrijf als “meestribbelen”, je merkt namelijk niet dat mensen de boel tegenwerken.

Zelf had ik het op zeker moment ook wel gezien in de grote mannenbolwerken dus ben ik voor mijzelf begonnen. Ook dat is niet zaligmakend en soms wel wat eenzaam, maar de arbeidsvreugde is er niet minder om. Ik kan mijn eigen tijd indelen en heb meer sturing over mijn eigen werkzaamheden. Het is mijn ervaring dat ik nu net zo gelukkig ben als voorheen, want aan het werk ligt dat niet. Het gevoel van geluk zit namelijk van binnen.

Wat is nu belangrijk voor het welbevinden (op de werkplek):
> Dicht bij je zelf blijven, dicht bij je eigen gevoel;
> Aandacht geven / krijgen;
> Eerlijk zijn tegenover jezelf en naar anderen;
> Oog hebben voor je omgeving en je medemens;
> Blijven communiceren met mensen;
> Je eigen pad kiezen en je niet teveel door je omgeving de weg laten wijzen;
> Blijven openstaan voor reflectie op je eigen handelen;
> Vergeet niet te leren van je ervaringen;
> Maar wees en blijf vooral jezelf.

Mijn conclusie is dat als je niet gelukkig bent en niet lekker in je vel zit je in je werk ook niet gelukkig zult zijn. Het klinkt misschien cliché maar het is belangrijk om te kijken naar wat je allemaal wel hebt, in plaats van wat je mist. Je bent niet je carrière, je bent niet de auto waar je in rijdt. Als je zonder iets niet gelukkig bent, kan materiele welvaart je ook niet gelukkig maken.

Vind je het geluk niet in je werk dan vast wel ergens daarbuiten en daar is ook niets mis mee.