Fairtrade Gemeente Culemborg

Als er een gemeente in Gelderland is die aanspraak maakt op de titel Fairtrade Gemeente dan is het Culemborg wel. Een onafhankelijke werkgroep van betrokken burgers zet zich daarvoor in. Wat komt er zoal bij kijken om het certificaat te behalen?

Van oudsher de meubelstad van Nederland groeit Culemborg de laatste jaren steeds meer toe naar een nieuwe predicaat, zoiets als “Duurzame Stad”. Met een eco-wijk binnen haar gemeente, drie grote windmolens langs de provinciale weg, goede OV voorzieningen, projecten voor energieneutraal bouwen, een autoluwe binnenstad, een ambitieus milieubeleidsplan en vooral veel betrokkenheid van de bewoners heeft de gemeente duurzaam ontwikkelen hoog in het vaandel. Ook de jarenlange aanwezigheid van de bekende Fair Trade Original organisatie draagt bij aan dit imago. Daarnaast is de gemeente nog millenniumgemeente wat inhoudt dat zij de millenniumdoelstellingen actief ondersteunt en waar mogelijk projecten uitvoert die hieraan bijdragen. De ideale voedingsbodem om aandacht te besteden aan eerlijke handel.

Vandaar dat begin 2009 een aantal betrokken burgers bij elkaar kwamen om aan de slag te gaan met de campagne Fairtrade Gemeente, een initiatief van de Wereldwinkel, ICCO, COS Nederland en Fairtrade Max Havelaar. Iedere stad in Nederland kan zich hiervoor kwalificeren. Inmiddels zijn Goes, Groningen en Het Bildt al voorzien van het certificaat. Om het certificaat Fairtrade Gemeente te behalen moet aan 6 criteria worden voldaan:
1. Lokale werkgroep actief
2. De gemeente spreekt zich uit voor Fairtrade Gemeente en geeft zelf het goede voorbeeld
3. Fairtrade zichtbaar in winkels en horeca
4. Stimuleren van fairtrade bij bedrijven
5. Media-aandacht creëren
6. Uitvoeren van een MVO initiatief
Het eerste criterium voor het behalen van het certificaat was al gauw een feit. De ambitie en de doelstelling van de werkgroep liggen hoog: in 2010 het certificaat behalen als eerste gemeente in de provincie Gelderland.

De werkgroep is ondanks minimale middelen voortvarend van start gegaan. Zo werd op 17 mei een stand bemand op de Stadsboerderij tijdens het C4Real festival met allerlei fairtrade producten en voorlichtingsmateriaal. Op 12 juni 2009 is er door twee studentes van de Fontys Hogeschool een rapport gepresenteerd van de door hun uitgevoerde nulmeting. Een mooi uitgangspunt waar de werkgroep goed mee aan de slag kon gaan. Met de vermelding “een prachtig burgerinitiatief” sprak vervolgens de gemeenteraad van Culemborg zicht op 1 oktober 2009 uit voor het initiatief om Fairtrade Gemeente te worden. Daarmee is een belangrijke hobbel ten aanzien van criterium 2 genomen.

Inmiddels heeft de werkgroep een strategisch raamwerk uitgewerkt met missie, visie, doel en strategie en is een Comité van Aanbeveling opgezet met een aantal prominenten uit het Culemborgse bedrijfsleven. Een plan van aanpak en een publiciteitsagenda zijn de leidraad voor de werkgroep om de komende maanden actief aan de slag te gaan om het resultaat te behalen.

Ondersteund door een goed uitgewerkte publiciteitscampagne en de lancering van de eigen website is op 31 oktober 2009 onder grote belangstelling Culemborg “Fair-trouwd” met de werkgroep (foto door Emiel Ypma). Dit symbolische huwelijk tussen de gemeente in de persoon van Wethouder Roeland Geertzen en een van de leden van de werkgroep werd gesloten door een ambtenaar van de burgerlijke stand waarbij ook een heuse huwelijksakte werd ondertekend. De huwelijksvoltrekking was compleet met trouwkleding, bruidsmeisjes, fairtrade gouden ringen, trouwboeket met fairtrade rozen en getuigen. Na de huwelijksvoltrekking ging een stoet de gemeente rond om de eerste raamstickers uit te delen aan de winkels en horecagelegenheden die inmiddels voldoen aan de criteria. Deze geslaagde campagne heeft een bijdrage geleverd aan de criteria 3 en 5.

Waarom is het FTG certificaat belangrijk?
We beginnen steeds meer in te zien dat de verhoudingen in de wereld nogal scheef zijn. Het rijke westen versus arme ontwikkelingslanden. Wij hebben het goed, ondanks de kredietcrisis, maar onderzoek wijst uit dat de toename van ons welzijn niet rechtevenredig is toegenomen met onze welvaartsgroei. Met andere woorden ondanks dat we meer bezitten zijn we er niet gelukkiger op geworden. Hebben we ook al niet geleerd dat naar mate we meer geld verdienen we toch maar een biefstuk per dag kunnen eten? We kunnen dus best iets van onze welvaart delen, daar worden we niet ongelukkiger van. Honderden jaren lang hebben wij in het westen veel rijkdom vergaard ten koste van vele bevolkingsgroepen elders in de wereld. Het wordt tijd dat we wat terug gaan doen.

De komende maanden zal er nog hard getrokken moeten worden aan de realisatie van verschillende activiteiten om de doelstelling te kunnen behalen. Dit zal niet mogelijk zijn zonder een belangrijke bijdrage van de overige burgers in Culemborg en aandacht van de pers. Daarom roep ik iedereen op om de werkgroep te helpen of in ieder geval te ondersteunen. Culemborg is van oudsher een vrijstad waar vrije handel altijd een belangrijke rol heeft gespeeld. Wat is er nu mooier dan daar “eerlijke” handel van te maken. Goed voor de boeren in ontwikkelingslanden, goed voor het bewustzijn van de bewoners en uiteindelijk goed voor het imago van de stad.