Pagina's

dinsdag 13 mei 2014

Steeds meer mensen ziek door werkstress

Ziek zijn kost de werkgever geld. Vooral door psychische klachten die samenhangen met werk neemt het verzuim toe. Minister Lodewijk Asscher vraagt aandacht voor het probleem met de start van een preventiecampagne en een maatschappelijke dialoog. Maar moet er niet meer gebeuren?


In december 2013 kondigde minister Asscher aan dat hij €1 miljoen zou uittrekken voor de aanpak van het stress gerelateerd ziekteverzuim met een preventiecampagne ‘Gezond werk is werk zonder stress’. Samen met werkgevers en werknemers wordt vier jaar lang aandacht besteed aan het voorkomen van stress op het werk. Het gaat hierbij vooral om voorlichting en dialoog.

Eindelijk aandacht
In mijn omgeving zie ik geregeld mensen omvallen en langdurig ziek worden door hun werk. Zij kunnen de druk of intimidatie op het werk niet langer aan. Zeker in tijden van crisis is de onzekerheid over het behoud van werk een punt van zorg dat al gauw tot stress leidt. Niet iedereen kan daar mee omgaan. Ik ben blij dat nu eens openlijk uitgesproken wordt dat werken stress kan veroorzaken en tot verzuim kan leiden.

Vaak wordt het onderwerp van werkdruk en stress doodgezwegen. In de media lees je eerder dat medewerkers tevreden zijn met hun werk en dat Nederland tot het land met de gelukkigste burgers behoort. Dat maakt het extra lastig voor diegenen die niet gelukkig zijn en stress ervaren in hun werk, die voelen zich niet gehoord en doen er vervolgens het zwijgen toe om de zaak niet nog moeilijker te maken. Wat vervolgens weer tot extra stress leidt.


Antidepressiva
Stress gerelateerde klachten ontstaan door werkdruk, onzekerheid over de baan en de toekomst, pesten op het werk, discriminatie, geweld en intimidatie. Dit uit zich veelal in slapeloosheid, vermoeidheid, een ongezond eetpatroon, verslaving, ongeïnteresseerdheid en kan daardoor problemen veroorzaken in de privésituatie zoals huwelijksproblemen, sociale uitsluiting en eenzaamheid.

Met de welvaart die we bezitten zouden we inderdaad een gelukkig volk moeten zijn, maar hoogleraar Trudy Dehue toont het tegendeel aan. Zij constateert dat inmiddels al ruim 1 miljoen mensen antidepressiva slikken en stelt daarbij vast dat veel mensen de druk van onze samenleving niet meer aankunnen.

Kosten lopen op
Doordat de complexiteit van onze samenleving toeneemt wordt de druk hoger, vooral in crisistijd waarbij de onzekerheid over de toekomst meespeelt. Geschat wordt dat de kosten in de Europese Unie voor verzuim door werknemers ca. €240 miljard bedragen. Ongeveer een derde daarvan is werkstress gerelateerd. In Nederland kost dit de overheid en het bedrijfsleven naar schatting €4 miljard.

Om in ons onderhoud te kunnen voorzien hebben we een baan nodig. Als die er niet is dan wordt het in onze samenleving steeds lastiger om een goed bestaan te hebben en niet in armoede te vervallen. Er wordt ons nog altijd voorgehouden dat door de vergrijzing een tekort aan arbeid zal ontstaan, maar uit onderzoek blijkt dat de verregaande automatisering juist veel arbeid doet verdwijnen.

Cultuurverandering
De terugtredende overheid en de toekomst van de werkgelegenheid kan desastreuze gevolgen hebben voor onze gehele samenleving. De verharding en daarmee de stress zal eerder toe- dan afnemen. Waardoor we in een vicieuze cirkel terecht komen. Er moet dus structureel iets gebeuren en dat lukt niet met een stimulering van €1 miljoen die Asscher ter beschikking stelt aan voorlichting om werkgevers te overtuigen dat prettig werken belangrijk is.

Om structureel iets te veranderen zal de cultuur van veel bedrijven op de schop moeten. Als de strijd om het hebben van werk blijft toenemen zoals dat nu voorzien wordt gaat het er de komende jaren er zeker niet beter op worden. Voor echte verandering zijn grotere maatregelen nodig.


Ik zie drie maatregelen die veel stress uit onze samenleving kunnen halen:
· De invoering van een onvoorwaardelijk basisinkomen, waardoor bestaanszekerheid de eerste stress uit ons bestaan haalt;
· De invoering van een 24-urige werkweek, waardoor het werk over meer mensen wordt verdeeld;
· Differentiatie in belastingen. Belasting moet geheven worden op datgene wat schaars is, arbeiders zijn niet langer schaars dus de inkomstenbelasting kan omlaag, zodat meer arbeidsplaatsen gegenereerd kunnen worden.

Asscher kan alleen furore maken als hij buiten zijn begaande paden gaat treden. De ingrediënten zijn er, nu de moed nog.

4 opmerkingen:

Clarien zei

Ja, het basisinkomen zal zeker stress verlagen. Maar veel stress wordt ook veroorzaakt door werkinhoudelijke dingen. Werkkwaliteit, en aandacht voor welzijn op het werk, zouden denk ik ook meer aandacht moeten krijgen.

Goed stukje! Mooi samengevat

Jolanda Verburg zei

Hallo Clarien,

Dank voor je compliment.

Ik ben helemaal met je eens dat er nog een hoop moet veranderen. Het werk is ingericht volgens de inzichten van de industriële revolutie, maar we leven inmiddels in de digitale tijd. Dat vraagt om andere werkhouding, inzet, manier van samenwerken, verantwoordelijkheden en verhoudingen.
Door de crisis is de mens tot het minimum uit het systeem gereduceerd met name vanwege de kosten. Maar zodra we de processen herinrichten volgens het digitale werken en daarbij de mens meer eigen inzicht en ruimte geven gaat er al wat veranderen.
Voegen we daarbij de maatregelen die arbeid goedkoper maken zoals genoemd in mijn maatregelen dan slaan we echt de goede weg in.

Groet, Jolanda

Ton Rijerkerk zei

Ha Jolanda,

Ja, er zal zeker wat moeten veranderen in onze sociaal-economische strukturen. Toch kom je er niet, als je wacht op maatregelen, die anderen nemen. Stress wordt meestal veroorzaakt, doordat je niet echt jezelf kunt zijn in je werk, thuis of vriendenkring. Werken aan je zelf, handelen vanuit authenticiteit i.p.v. verwachtigspatronen zijn absoluut belangrijk om van je stress af te komen.

Jolanda Verburg zei

Hallo Ton,

Wachten heeft inderdaad geen zin. Zelf laat ik het er inderdaad niet bij zitten en ben daarom al een aantal jaren aan het actievoeren om het basisinkomen op de politieke agenda te krijgen en dat begint eindelijk zijn vruchten af te werpen. Het onderwerp is actueler dan ooit.

Maar om het onder de aandacht te houden en om mensen zelf in actie te zetten schrijf ik dit soort blogjes.

Dank voor je aanvulling en je tip!

Hartelijke groet,
Jolanda