Basisinkomen: Een nieuwe weg uit de crisis

De crisis heeft een dusdanig stadium bereikt dat het water ons aan de lippen staat. Het voorbestaan van de euro staat zelfs ter discussie. Iedereen is overtuigd dat ons huidige financiële systeem zijn langste tijd gehad heeft. Hopelijk zien we nu eindelijk in dat we een radicale draai moeten maken. Maar hoe ziet die eruit en waar moeten we beginnen?

Met de eurocrisis realiseren we ons ineens dat wij ook in de gevarenzone verkeren. We denken dat we in een welvarend land leven, maar ook in ons land stijgt de armoede. De groep Nederlanders die per maand moeten rondkomen van € 1000,- of minder groeit gestaag. Met de afbouw van de verzorgingsstaat is het inkomensverschil in Nederland steeds groter geworden. Daarmee is ons streven naar meer inkomensgelijkheid verder weg dan ooit. Uiteraard heeft de kredietcrisis daar aan bijgedragen, maar de rol van de overheid laat ook te wensen over.

Al jaren is de overheid bezig terug te treden en legt steeds meer taken bij de burger zelf neer. Van een totaal verzorgende overheid naar een zelfbeslissende burger is een logische stap in onze ontwikkeling. Maar hoe paradoxaal bij het terugtreden legt de overheid steeds meer controle en regels op. Ze wil dus op de een of andere manier de touwtjes in handen houden. De burger wil beslist meer zeggenschap, maar vanwege de complexiteit is dat moeilijk realiseerbaar geworden. Toch is er een oplossing: de invoering van een basisinkomen.

Vereenvoudigde overheid
Een basisinkomen is een individueel, levensloop gebonden vast inkomen, waarmee elk mens, op gelijke voorwaarden, een bestaanszekerheid kan opbouwen. Het basisinkomen vervangt alle uitkeringen, ingewikkelde fiscale toeslagen of subsidies door een vast bedrag per persoon. De hoogte van het basisinkomen wordt slechts bepaald door de leeftijd en verder niets. Een basisinkomen is onvoorwaardelijk dus hoeft niet gecontroleerd te worden.

Daarom brengt een basisinkomen een sterke vereenvoudiging van de overheidsfinanciering en daarmee een afgeslankte overheid met zich mee. Het basisinkomen vervangt alle verstikkende en ingewikkelde regelgeving, waardoor de burger meer zelfredzaam kan zijn. Daarmee is het wel degelijk mogelijk om de doelen van de terugtredende overheid te bereiken en de armoede binnen de perken te houden. Maar nog belangrijker we slaan een weg in waarmee de alsmaar oplopende staatsschuld teruggedrongen kan worden.

Overigens is een basisinkomen niets nieuws en bestaat al in Nederland: iedere Nederlander van 65 jaar en ouder heeft namelijk recht op AOW, lees: basisinkomen. De enige voorwaarde voor een volledig AOW is dat je vanaf je 15e jaar alle jaren in Nederland hebt gewoond.

Uitdaging van een basisinkomen

De kritiek die meestal geuit wordt op de invoering van het basisinkomen is dat de mens van nature lui is en niet meer aan het werken slaat als aan de basisbehoefte is voldaan. Maar ervaring leert juist het tegenovergestelde. Bioloog Frans de Waal laat aan de hand van zijn onderzoek naar primaten zien dat wij niet alleen sociale wezens zijn maar ook altruïstisch. Ook ligt het in onze aard om onszelf te ontplooien, zoals Abraham Maslow ons al aantoonde.

Op de site van de Vereniging Basisinkomen zijn diverse positieve ontwikkelingen te zien in landen als Namibië en Iran. Maar ook België, Frankrijk en India voeren discussie over een basisinkomen. En zeg nu zelf de AOW is toch een succes!

Dus dat wij met een basisinkomen eindeloos zappend met een kratje bier op de bank voor de tv gaan zitten zal best voorkomen, maar niet door iedereen en zeker niet voor lang. Tenslotte werkt in ons huidige systeem ook niet iedereen!

Het grootste voordeel is dat de economie erdoor gestimuleerd wordt. Het geeft mensen een vrije keuze en meer mogelijkheden voor ontplooiing op basis van eigen verantwoordelijkheid. Als aan de basisvoorziening is voldaan kunnen mensen het werk gaan doen wat ze leuk vinden. En als mensen doen wat ze leuk vinden en daardoor lekkerder in hun vel zitten gaat ook de betrokkenheid en productiviteit omhoog gevolgd door het vermogen om innovatief en creatief te zijn. Allemaal belangrijk voor de economie. En dat maakt de cirkel rond.

Voordelen voor basisinkomen:
• Vereenvoudiging en vermindering overheidsregels en -wetgeving;
• Afgeslankte overheid vanwege minder controle en handhaving;
• Meer zeggenschap bij de burger vanwege terugdringen complexiteit overheid;
• Mogelijkheid om je passie na te streven, bestaanszekerheid is gegarandeerd;
• Meer ontspannen arbeidsmarkt en natuurlijke arbeidsverdeling;
• Minder loonkosten voor de werkgever door wegvallen regelingen;
• Minder afhankelijkheid partner of ouders (ieder zijn eigen basisinkomen).

Tegen geluiden:
• Mensen worden lui en doen niets meer;
• Wie zal dat betalen?

Waarom wachten tot we 65 zijn?

Hoe vaak hoor je niet mensen zeggen: “Als ik 65 jaar ben, nou dan weet ik het wel!” Dan gaan ze hun passie ten uitvoer brengen. Zou het niet mooi zijn als dat vandaag al kan! Zelf zie ik de invoering van een basisinkomen als realistisch en haalbaar. Ik maak mij daar politiek sterk voor. We zijn aan het onderzoeken op welke manier een basisinkomen ingevoerd kan gaan worden. Wil je meer weten kijk dan eens naar de site van Nederland 3.0.