Het onderwijs van morgen

Vanmorgen ging mijn kind boos en stampvoetend de deur uit naar school. Geen zin! Tja wat moet je daar nu mee als ouder? Is het onderwijs van vandaag nog wel zinvol voor de kinderen van vandaag en de volwassenen van morgen?

Ach iedereen heeft wel eens een off-day. Zo ook onze kinderen. Vaak geeft “er niet op reageren” het beste resultaat. Maar soms vraag ik mij af of ik daarmee niet mijn kop in het zand steek. Is het onderwijs van vandaag nog wel toegesneden op de huidige generatie jongeren? Op het eerste gezicht is het onderwijs behoorlijk veranderd sinds ik zelf op school zat. Maar toch mis ik er wat aan. Juist die zaken waar ik in mijn werk ook tegenaan loop. We zitten al volledig in het digitale tijdperk maar we doen alles nog volgens de denkbeelden van de industriële revolutie.

Ondanks dat scholen hun best doen denk ik dat het roer om moet. Vrije scholen geven daarin al een goed voorbeeld. Zij gaan veel meer uit van de persoonlijke interesse van kinderen en spreken daardoor hun innerlijke kracht aan. Heel belangrijk om dat al op jonge leeftijd te ontwikkelen. Toch zijn er ook kinderen die meer structuur en regels en grenzen nodig hebben. Daarmee raken we de kern namelijk dat ieder kind anders is en het mooi zou zijn als ieder kind individueel benaderd wordt. Maar dat betekent meer begeleiding en dat is vloeken in de kerk, want in het huidige economische klimaat wordt het onderwijs eerder uitgekleed dan uitgebreid.

Wat we nu al jaren zien zijn de verschillende discussies over hoe het onderwijs er uit zou moeten zien. Beter Onderwijs Nederland maakt zich druk over de laatste onderwijsvernieuwing die in hun ogen volledig is mislukt. Geen kind kan meer fatsoenlijk taal en rekenen. En niet te vergeten de parlementaire onderzoekscommissie Dijsselbloem die een vernietigend rapport heeft opgeleverd over twintig jaar onderwijsvernieuwing. Het uitgangspunt dat jarenlang gehanteerd is gaat er vanuit dat ieder kind gelijk is en gelijke kansen moet krijgen. Maar helaas hebben we daarmee een belangrijk aspect over het hoofd gezien: niet elk kind is gelijk, wel gelijkwaardig.

Om deze ongelijkheid van kinderen te benadrukken verscheen de laatste weken de discussie in de pers dat meisjes en jongens apart onderwijs zouden moeten krijgen. Maar of dit nu de oplossing is? Of dat we weer terug moeten naar de situatie van voor de jaren ’80? Ik denk persoonlijk van niet. Alles valt of staat bij een op het kind toegesneden persoonlijke aanpak. Wie daar een schitterend betoog over kan houden en de spijker op de kop slaat is Sir Ken Robinson. Op internet zijn vele filmpjes van hem te zien.



Robinson laat duidelijk zien dat kinderen niet over een kam geschoren kunnen worden en dat onderwijs kinderen niet altijd slimmer maakt. Ook kunnen we concluderen dat in de huidige snel veranderende samenleving de eisen voor de toekomst heel anders zijn dan de ontwikkelingen die achter ons liggen. Om dat te ondersteunen is geheel ander onderwijs noodzakelijk. Wat kinderen vooral geleerd moet worden is om zelf na te denken.

Ik kan mij niet herinneren dat ik vroeger met tegenzin naar school ging. Ook heb ik het gevoel met het onderwijs dat ik genoten heb uit de voeten te kunnen. De echte ontwikkeling die ik nodig had heb ik later vanzelf opgepikt (wel met vallen en opstaan overigens). Dus ik ben er niet bang voor dat mijn kinderen iets te kort komen. Ze halen eruit wat ze nodig hebben en pakken later wel op waar ze behoefte aan hebben. En ondertussen probeer ik ze de begeleiding te geven waarvan ik verwacht dat ze die nodig hebben om zo goed mogelijk op de toekomst voorbereid te zijn.