Wat drijft de mens?

We denken vaak dat we alleen werken voor geld. Maar is dat echt wel zo? De mens wordt gedreven door hebzucht en is daardoor bereid om te werken. Maar klopt dat wel? Vragen als werken we om te leven of leven we om te werken, doen zich daarbij voor. Een reflectie op wat ons drijft in ons werk gebaseerd op de ideeën van Dan Pink.

Er is een tijd geweest dat er geen geld bestond, toen werden we niet gedreven door geld om iets te bereiken en onszelf te ontwikkelen. En ontwikkeld hebben wij ons, vooral sinds de industriële revolutie. De ontdekkingsreizigers, kunstenaars, uitvinders zijn allemaal aan de slag gegaan om iets te bereiken, zonder zich af te vragen of er geld of enige compensatie tegenover zou staan. Dat deden ze allemaal vanuit een intuïtief gevoel, een heilig moeten, een idee, een wens of een vermoeden dat achter de horizon een interessante beloning zou liggen.

Toch heeft de westerse samenleving zich ontwikkeld op basis van de gedachte dat we moeten werken voor de kost. Gedreven door hebzucht is een economisch systeem ontstaan waaruit we ons nauwelijks kunnen ontworstelen. De grote econoom Keynes zei ooit dat: Gemeen is nuttig eerlijk niet. Voor het succes van zijn theorie is hebzucht noodzakelijk. Maar ook zei hij dat waarschijnlijk binnen zo’n 100 jaar zijn theorie achterhaald zou zijn. Ik denk dat we aardig in die richting zijn gekomen.

Niet alleen de manier waarop we werken maar ook onze opvattingen over de rol van werk in ons dagelijks leven is sterk in beweging. De Amerikaan Dan Pink schrijft over deze veranderende rol van werk. Hij stelde zich terecht de vraag: Wat drijft de mens? Hij heeft een hiervoor een wetenschappelijke onderbouwing gevonden en is tot de conclusie gekomen dat de mens gedreven wordt door drie elementen: Autonomie – Ontplooiing – Zingeving. Primair wordt de mens dus niet gedreven door geld. Hij gaat zelfs zover dat als wij ons alleen richten op het maken van winst de producten en diensten die we leveren van een lagere kwaliteit zijn dan wanneer we iets doen wat tegemoet komt aan de drie elementen.

Dan Pink geeft hierover geregeld lezingen en workshops. Op YouTube is de volgende interessante film te bewonderen die zijn bevindingen visueel illustreert. De moeite van het bekijken meer dan waard, al was het alleen maar door de leuke animatie.


 
De conclusie:
Als het motief alleen winst maken is dan blijkt uit onderzoek dat niet de beste producten en diensten ontwikkeld worden. De mens is meer uit op zingeving dan op geld verdienen. En als we daarbij de mens ook nog weer als mens gaan beschouwen in plaats van machines of arbeidskrachten is er nog hoop voor de toekomst. Zodra we ons in het werk kunnen bezig houden op een autonome en zingevende manier en onszelf voortdurend kunnen verbeteren is het mogelijk om de wereld een beetje mooier te maken.