Het juk van de religie

Om het begin van de schoolvakantie te vieren gingen we gezellig een dagje met onze kinderen naar de Efteling. Bij binnenkomst in het park werden we geconfronteerd met een gezin waarvan de vrouw volledig gesluierd en in het zwart gekleed was inclusief handschoenen en dichte schoenen, alleen haar ogen waren onbedekt. Man en kinderen liepen in korte broek en blote armen. “Mamma, heeft die mevrouw het niet erg warm?” vroeg een van onze kinderen. Tja, hoe leggen we dat nu met goed fatsoen uit?

Arme vrouw, dacht ik bij mijzelf. Ik stelde mij voor hoe ze in de Python en in de Vliegende Hollander zou gaan. Maar wellicht laat ze die aan zich voorbij gaan. Zal ze zelf wel genieten van zo’n dagje Efteling? Waarschijnlijk wel, want zij kijkt toe hoe haar gezin geniet en dat is wat telt. De vraag van mijn zoon negerend, om de pret niet te drukken, zijn we op pad gegaan. Daar kom ik op later meer geschikt moment wel bij hem op terug. Wat hebben de jongens gelachen toen ik bij de Piranha de volle laag kreeg en nat was tot op mijn onderbroek…..

Geïntrigeerd door de steeds meer in onze samenleving opdoemende islam kijk ik een paar dagen later naar de boeiende reportage De weg naar Mekka van de Belgische tv-maker Jan Leyen. In deze laatste aflevering van een serie van tien probeert Leyen zelf in Mekka te komen, wat hem als niet-moslim niet lukt. Hij constateert dat iedereen die gelovig of niet-gelovig is het Vaticaan het hart van het christendom mag betreden, maar dat alleen de aanhangers van de islam Mekka mogen bezoeken. Ook onderzoekt hij de rol en de positie van de vrouw in de islam. Hij voerde een aantal boeiende gesprekken waaronder die met een tot de islam bekeerde Amerikaanse vrouw uit Saudi Arabië.

Terwijl bij de vrouw in de Efteling, die een niqaab droeg, de ogen nog zichtbaar waren, droeg deze Amerikaanse-Saudische vrouw een burqa waarbij zelfs de ogen door een gaasje zijn bedekt. Een interview met haar alleen was niet mogelijk. Haar man legde uit dat de islamitische vrouw het heel goed heeft, er wordt goed voor haar gezorgd, ze is veilig en ze hoeft zich nergens zorgen over te maken. Op een heel timide toon gaf de vrouw toe dat ze zich veilig en beschermd voelde, maar dat haar Amerikaanse familie haar eigenlijk ook niet begreep. Ze klonk niet echt overtuigend en dus maakte zij op mij geen gelukkige indruk, voor zover dat waarneembaar was achter de sluier.

Een meewarig gevoel van verdriet en medelijden dringt zich aan mij op bij dergelijke beelden. Ik moet accepteren dat religie bepaalde gebruiken en uitwassen kent die de mijne niet zijn, maar moeilijk is het wel. Temeer omdat ik zelf het juk van de religie heb afgeworpen. Want ook in onze eigen kring en onze eigen religie kunnen we er wat van. Komende uit een zeer religieus nest weet ik dat het, vooral voor vrouwen, een beknelling kan zijn en dat de druk van de familie groot is. Toen mijn moeder trouwde moest ze stoppen met werken en eigenlijk had mijn vader graag hetzelfde bij mij gezien. Om mij heen zie ik nog steeds vrouwen die de druk niet kunnen weerstaan of de strijd niet aan willen gaan.

Jarenlang als ik op zondagochtend de kerkklokken hoorde luiden dook ik diep weg onder de dekens om het niet te horen. Het gevoel van schuld heb ik pas na jaren los kunnen laten. Bij sommige familieleden moet ik mij verdedigen waarom ik niet meer naar de kerk ga. Ik geloof, maar wel op mijn eigen manier. Ik geloof niet in het instituut kerk en niet in de religie met al haar dogmatiek. Religie beklemt. Omwille van de religie worden de meeste oorlogen gevoerd en worden heel veel mensen vermoord. Terwijl het bij religie juist gaat om liefde voor het hogere en vredelievendheid voor al wat leeft.

Door de toenemende zichtbaarheid van religie in onze samenleving lijken tegenstellingen zich te verharden. Er is steeds meer strijd tussen verschillende religieuze groeperingen. Toch kunnen we constateren, hoe paradoxaal dat ook klinkt, dat de mensheid wereldwijd emancipeert. De strijd en de chaos die daaruit ontstaat is slechts een stuiptrekking voor een nieuw evenwicht dat gevonden moet worden. Een evenwicht waarbij iedereen in een multiculturele samenleving zichzelf kan zijn.

Gelukkig zijn we in het Westen al een heel eind opgeschoten met de vrijheid van meningsuiting, recht op geloof en gelijke rechten voor de vrouw. Het is nog niet eens zo heel lang geleden dat vrouwen als handelingsonbekwaam gezien werden. Pas sinds een wetswijziging in 1956 mag de gehuwde vrouw ook zelfstandig rechtshandelingen verrichten. En wist u dat vrouwen in Nederland pas sinds 1922 kiesrecht bezitten, tot grote ergernis van de Staatkundig Gereformeerde Partij die daar nog steeds tegen is.

Het is alleen jammer voor de islamitische vrouwen, zij hebben helaas nog een lange weg te gaan. Jammer ook dat ze niet net als hun kinderen ongeremd kunnen genieten, want niets is leuker dan tijdens een dagje Efteling je weer helemaal kind te voelen.