Man en vrouw zijn niet gelijk

Biologisch gezien zijn mannen en vrouwen verschillend. Niemand zal dat feit tegenspreken. Feministes, in hun strijd voor gelijkheid, verzetten zich hier echter tegen. Maar toch: man en vrouw zijn gelijkwaardig, maar niet gelijk…. In hoeverre heeft de werking van onze hersenen invloed op dit verschil?

Vanaf de jaren ’70 in de eerste feministische golf is gestreden voor gelijkheid van man en vrouw en werd met name het biologische verschil tussen de beide seksen afgedaan als klinkklare onzin. Zo werd het boek “Brainsex” uit 1989 van Anne Moir & David Jessel verguisd en zelfs verbrand. Dit schitterende boek met veel aansprekende voorbeelden vertelt heel nuchter dat er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen die met name hun oorsprong vinden in de hersenen.

Al jaren intrigeert mij de werking van de hersenen. Niet zo gek natuurlijk, zelfs deskundigen zijn nog niet voldoende op de hoogte van de werking van het menselijk brein. Neem nu dementie, een bekend verschijnsel waar we vroeg of laat allemaal wel een keer mee geconfronteerd worden, maar wat je er nu echt tegen kan doen daar zijn de deskundigen het nog nauwelijks over eens, helaas. En dan is er het verschil tussen de linker- en de rechterhersenhelft dat altijd genoeg stof tot nadenken en discussie oproept.

Op Ted.com op internet circuleert een filmpje van Jill Bolte Taylor, een neuroanatomiste gespecialiseerd in onderzoek van het menselijke brein. Zij kreeg jaren geleden zelf een hersenbloeding en het duurde ongeveer negen jaar om daarvan te herstellen. Zij kan heel mooi vertellen wat haar overkwam en waar de verschillen zitten tussen de rechter- en linkerhersenhelft. De moeite waard om te bekijken.




De linker- en de rechterhersenhelften zijn nagenoeg van elkaar gescheiden en werken in principe ook gescheiden van elkaar. Daarnaast hebben ze ook nog eens verschillende taken. Om goed te kunnen functioneren zijn beide helften van belang. De communicatie tussen de beide helften verloopt via het corpus callosum. Als dit niet goed functioneert spreken we van een gespleten brein.

Waarin verschillen de rechter- en de linkerhersenhelften van elkaar:
De rechterhersenhelft:
Het rechter deel van de hersenen denkt in termen van WIJ, als onderdeel van een groter geheel. Het NU is belangrijk en de zintuiglijke waarneming van dit moment. De verwerking van informatie geschiedt op een parallelle manier en voornamelijk in beelden. Het sociale gevoel en het inlevingsvermogen komt hier vandaan. Ook het zien, het ruiken en het horen wordt hier verwerkt. Spirituele gevoelens zetelen hier, evenals intuïtie en emotie.
De linkerhersenhelft:
Denkt in termen van IK en staat daarmee los van de rest van de wereld. Het VERLEDEN en de TOEKOMST zijn belangrijk. Verwerkt de informatie op een rationele, methodische, detaillistische en seriële manier. De binnenkomende informatie wordt vergeleken met uitkomsten uit het verleden, de ervaring, en de mogelijke uitkomsten worden geprojecteerd, in oplossingen, naar de toekomst. Het spraakcentrum zetelt hier en het denken geschiedt in de vorm van taal. Het interne stemmetje in je hoofd die vertelt wat je moet doen, komt hier vandaan.

Hersenonderzoek
Onderzoek wijst uit dat er verschil bestaat tussen de structuur en de organisatie van vrouwelijke en mannelijke hersenen. Bij vrouwen is het corpus callosum beter ontwikkeld dan bij mannen. Hoewel sommige wetenschappers beweren dat dit niet bewezen is. Dat wil zeggen dat er bij vrouwen meer of betere verbindingen tussen de rechter- en de linkerhersenhelft zijn, waardoor zij een breder spectrum aan zintuiglijke informatie krijgen aangeboden. Hierdoor kunnen ze verschillende vormen van informatie makkelijker met elkaar in verband brengen en daarop reageren. Het resultaat hiervan is dat ze beter in staat zijn om gevoel met ratio te verbinden en meerdere taken tegelijkertijd kunnen uitvoeren. Denk maar aan je moeder die staat te koken, te telefoneren en ondertussen de kinderen in de gaten weet te houden. De rechterhersenhelft vormt een belangrijke basis voor het succesvol leggen van persoonlijke relaties, inlevingsvermogen en intuïtie. De linkerhersenhelft zorgt voor structuur, het stellen van prioriteiten en het ondernemen van actie. Denk hierbij aan je vader die zorgt voor een stabiel gezinsinkomen en het liefst geconcentreerd werkt aan een taak tegelijk.


Ook uit onderzoek naar hersenstoornissen blijkt dat bij vrouwen de ruimtelijke en taalkundige vermogens door beide hersenhelften wordt bestuurd, terwijl dat bij mannen in specifieke begrensde gebieden zetelt en daardoor hun hersenen in sterkere mate zijn gespecialiseerd. Abstracte wiskundige problemen worden door mannen uitsluitend in het visuele deel van de rechterhersenhelft verwerkt, terwijl bij vrouwen de beide helften wordt gebruikt, wat belemmerend werkt.

Het optimaal functioneren van de hersenen heeft veel te maken met de onderlinge samenwerking van de beide hersenhelften, maar ook in de juiste balans. Er zijn mensen die duidelijk meer vanuit de ene of de ander hersenhelft leven. Vaak wordt ook gezegd dat wij in de Westerse maatschappij meer vanuit de linkerhelft acteren. Ook ons onderwijssysteem is vooral hierop gericht. Toch is het van belang om beide kanten optimaal te benutten en aan te spreken. Een Oosterse hulpmiddel, de meditatie, helpt om het evenwicht tussen beide hersenhelften te herstellen.

Gelukkig zit de wereld niet zo zwart-wit in elkaar ook niet wat de hersenen betreft. Er zijn ongelofelijk veel nuances. Wil jij weten vanuit welke hersenhelft jij functioneert doe dan de test op de volgende link

Wat kunnen we nu met deze kennis?
Het geeft ons inzicht in de communicatie en samenwerking tussen mannen en vrouwen. Als we weten waar onze sterke en zwakke punten liggen kunnen we daar ons voordeel mee doen.

Recapitulerend: verschil tussen man en vrouw zit hem dus niet alleen in de uiterlijke kenmerken, maar vooral in de hersenen. Een nobel streven dus van de feministes om te strijden voor gelijkheid, maar biologisch zijn man en vrouw toch echt niet gelijk.

Voor meer informatie over de werking van de hersenen verwijs ik je naar internet, daar is veel te vinden. Ook kan je de volgende boeken lezen:
· Jill Bolte Taylor – Onverwacht inzicht, 2008, Kosmos Uitgevers
· Anne Moir & David Jessel – Brainsex, 1996, Pandora Pockets, Uitgeverij Contact