Waar is al het werk gebleven?

In 1975 lanceerde Eastman Kodak de digitale fotografie, maar omwille van de bescherming van de eigen filmrolletjes zette het bedrijf de ontwikkeling niet door. Met dramatische gevolgen. De meer dan 100.000 arbeidsplaatsen zijn verdwenen. 

Wie kent niet het merk Kodak, het bedrijf dat fotografie naar de massa bracht. Zo’n vijfentwintig jaar geleden bracht mijn man met zijn vader via de Lions een bedrijvenbezoek aan Kodak in Odijk. Hij herinnert zich nog steeds het antwoord op de vraag “Hoe ziet Kodak de toekomst van de digitale fotografie?” Het antwoord luidde: “Wij verwachten dat er altijd ruimte zal blijven voor film”. Toen leek het antwoord niet schokkend, maar met de wetenschap van nu is dat absoluut wel het geval. Het bedrijf Kodak is nagenoeg verdwenen, alleen door de verkoop van haar merknaam en de patenten bestaat het nog.

Het bedrijf Instagram kunnen we zien als de opvolger van Kodak. Het heeft een app ontwikkeld waarmee de mooiste foto’s gemaakt en bewerkt kunnen worden. Er werken slechts 12 mensen! De moraal van dit verhaal: als wij denken dat de toekomst niet drastisch zal veranderen dan zitten we er helemaal naast. De digitalisering heeft zo’n enorme impact op onze manier van leven dat we nog niet half beseffen waar we naar toe gaan.

Het werk raakt op
Veel adviseurs en analisten denken nog steeds, of laten ons geloven, dat als de crisis voorbij is er wel weer voldoende werk is voor iedereen. Maar het tegendeel lijkt meer bewaarheid te worden. In 1995 publiceerde Jeremy Rifkin zijn boek: “The end of work” waarin hij uiteenzet dat veel arbeiders zullen worden vervangen door machines. Het boek lijkt geheel te zijn doodgezwegen want het is niet eens in het Nederlands vertaald. Hoe blind kunnen we zijn om te denken dat het loze woorden zijn. En dan heeft Rifkin het nog grotendeels over de mensen in de werkplaatsen die vervangen worden.

Het boek “Race against the machine” van Andrew McAfee en Erik Brynjolfsson gaat nog een stap verder en laat zien dat ook hoogwaardige banen kunnen verdwijnen door de digitalisering. Als je ooit Google Translate hebt gebruikt weet je hoe eenvoudig het tegenwoordig is om teksten te vertalen. Niet direct perfect, maar met een beetje bijschaven wel perfect te maken, in minimale tijd. Daar komt geen professionele vertaler meer aan te pas. Het boek en ook de YouTube film van Andrew McAfee laten overtuigend zien dat de kennis genererende computer de mens inmiddels evenaart dan wel in de toekomst zal verslaan, met alle gevolgen van dien voor de beschikbaarheid van arbeid.

Allemaal zelf-bankierend journalist
We hoeven niet eens ver te kijken om te zien welke industrieën inmiddels al drastisch zijn veranderd door de digitalisering: de muziek- en boekenbranche, met gevolgen voor winkeliers, uitgevers, papierleveranciers, royalty’s en dergelijke. Bestellen of downloaden gaat via een muisklik, je hoeft er je stoel niet meer voor uit. Zelfs het beroep van journalist staat op uitsterven. Iedereen is tegenwoordig journalist via social media en de eigen blog, alleen worden we daar niet of nauwelijks voor betaald.

De bankensector is ook drastisch veranderd. Stonden we vroeger in lange rijen om de geldzaken te regelen, nu hoeft je de deur niet meer uit. Honderdduizenden banen zijn inmiddels verloren gegaan door het digitaal bankieren en het einde is nog niet in zicht. Nog iedere dag kondigen banken aan dat ze kantoren sluiten.

We heffen het leger op
Ook het leger biedt geen veilige baangarantie meer. De Amerikanen gaan hun legermacht terugbrengen in de omvang van voor de Tweede Wereldoorlog. Veel
onderzoek- en spionagewerk wordt overgenomen door automatisering, denk aan de "drones". Dit leidt meteen tot de vraag: “Hebben we überhaupt nog wel een leger nodig als we via computergestuurde gevechtswapens de vijand uit het veld kunnen ruimen?” Dit voornemen van de Amerikaanse overheid heeft niet alleen gevolgen voor de militairen maar ook voor allerlei toeleveranciers.

Onbemande voertuigen zijn geen science fiction meer. Google ontwikkelt een zelfrijdende auto (zie Tegenlicht van 16 februari 2014). Als dit doorzet dan komt ook de hele vervoerssector er anders uit te zien. Al onze aankopen via internet worden netjes thuisbezorgd door onbemande voertuigjes. Alle bestuurders van voertuigen kunnen wat anders gaan doen.

Minder werk maar toch kunnen leven
Door de verregaande automatisering worden steeds meer menselijke handelingen overbodig. De bedrijven daarentegen maken steeds meer winst. Op dit moment telt Europa 26 miljoen werklozen, net zoveel als het aantal inwoners van België en Nederland samen. In Spanje wordt al gesproken over een verloren generatie omdat de jeugdwerkloosheid is opgelopen tot boven de 60%. Waar blijft de opstand van de jeugd tegen de scheefgroei van onze economie?

Recente artikelen laten zien dat de rijken steeds rijker zijn geworden, zelfs in de achterliggende crisis, terwijl de middenklasse en de armen er op achteruit gegaan zijn. Als er minder werk is waarvan vooral de grootste populatie, de middenklasse, het slachtoffer wordt wie gaan dan al die producten kopen die nog altijd verkocht moeten gaan worden om de economie draaiende te houden? Daarom is het zaak om de koopkracht op peil te houden ondanks het teruglopen van arbeid. Dat is alleen mogelijk met aanvullende maatregelen, die indien niet genomen door het bedrijfsleven, vooral door overheden in gang moeten worden gezet. 

Oplossingen
Om escalatie te voorkomen zullen we ten eerst moeten erkennen dat er minder werk is en dat dit structureel is. We kunnen niet blijven geloven in de terugkeer van wat geweest is. Rutger Bregman geeft hiervan een goede schets in Tegenlicht van 2 februari 2014. Vervolgens zullen we maatregelen moeten nemen om de hoeveelheid arbeid beter te verdelen zodat het bestaansrecht voor mensen gegarandeerd is.
En daarna moeten we gaan leven met de wetenschap dat we tijd over houden voor andere zaken. De econoom Keynes gaf in 1930 al aan in zijn pleidooi voor een kortere werkweek dat dit de grootste uitdaging wordt voor onze generatie: Hoe om te gaan met vrije tijd!

In mijn visie zijn er 3 oplossingen om het probleem te lijf te gaan:
· Instellen van een 24-urige werkweek
· Een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen
· Verlagen van de belasting op arbeid

Het terugbrengen van de werkweek betekent dat het bestaande werk verdeeld wordt over meer mensen. Hierdoor neemt de werkloosheid af en wordt de druk op de uitkeringen verminderd en kunnen we ook aan de wens van de overheid tegemoet komen om deel te nemen aan de participatiesamenleving. Ter compensatie van het verminderen van de werkweek krijgt iedereen een onvoorwaardelijk basisinkomen wat tevens vermindering van bureaucratie en het onnodig rondpompen van subsidies, toeslagen en uitkeringen tot gevolg heeft. 

Belasting wordt geheven op dat wat schaars is, arbeid is niet langer schaars dus kan verminderen of geheel vervallen. De belasting op grondstoffen daarentegen kan flink omhoog waardoor de extreme bedrijfswinsten ook worden genormaliseerd en het systeem betaalbaar wordt. Willen de bedrijven hun producten kunnen blijven verkopen zullen ze eieren voor hun geld moeten kiezen.

Pleidooi voor de 24-urige werkweek

Bijna 100 jaar oud al is de discussie over het inkorten van de werkweek. De Britse econoom Keynes pleitte in 1930 zelfs al voor een 15-urige werkweek. Het terugbrengen van de werkweek van 40 naar 24 uur kan het probleem van de groeiende werkloosheid helpen oplossen. Waar wachten we nog op?

Wie kent niet dat gevoel van de vergadering aan het eind van de dag die eindeloos lang duurt en nergens over gaat terwijl jij op hete kolen zit omdat je kinderen op tijd opgehaald moeten worden van de opvang. Als je dan eindelijk in je auto zit is er natuurlijk een lange file en dringen de visioenen zich aan je op van je huilende kinderen die door de opvang buiten het hek zijn gezet. Van de stress ben je in staat je stuur op te vreten. Op zulke momenten zou je willen dat je korter werkte.

Hebben we niet allemaal geregeld het gevoel dat we geleefd worden en dat we behoefte hebben aan wat meer rust in ons bestaan? Toch blijft het bij die ene flits die door ons hoofd schiet en doen we verder niets. Waarom blijven we zo hard doorgaan met ploeteren?

Hard werken is de norm
We komen uit het industriële tijdperk waar hard werken de norm is. Van hard werken is nog nooit iemand dood gegaan, was het adagium in mijn familie. Maar de tijden veranderen en daarom moet het imago van arbeid drastisch worden herzien. Door de digitalisering is de factor arbeid, een van de drie productiefactoren van de industriële revolutie naast kapitaal en land, aan herziening toe. Arbeid is niet langer schaars en de hulpmiddelen om arbeid te vergemakkelijken zijn talrijk geworden.

Vraag om je heen aan mensen die fulltime werken waarom ze zoveel uren maken dan krijg je steevast te horen dat ze dat fijn vinden. Bij wat doorvragen volgen de echte redenen: slecht voor de carrière en niet fijn voor de portemonnee. Maar wat nu als deze redenen geen rol spelen? Dan zijn toch heel veel mensen maar al te graag bereid om uren in te leveren.

Van tekort naar overschot aan arbeid
De discussie over het inkorten van de werkweek staat behoorlijk in de belangstelling en is zeker niet nieuw. In de crisisjaren aan het begin van de vorige eeuw werd er al volop over gesproken, toen voornamelijk vanwege de hoge werkloosheid. Het argument ontstond vooral uit financieel oogpunt omdat de druk op de pot voor werklozenondersteuning te groot werd. In Duitsland was er toen op kleine schaal zelfs sprake van een 24-urige werkweek.

Pas sinds 1960 kennen we de vrije zaterdag. Toen ging de werkweek terug van 48 naar 40 uur. Nu niet uit oogpunt van werkloosheid, want er was eerder sprake van krapte op de arbeidsmarkt. De weerstand bij de werkgevers, omdat het slecht zou zijn voor de economie, was groot. Het tegendeel was echter waar. Door de vrije zaterdag namen de bestedingen toe, vooral doordat de recreatie een vlucht nam. Gezinnen hadden meer tijd om hun geld uit te geven en trokken er massaal op uit. Nu ruim 50 jaar later zijn we toe aan de volgende inkorting van de werkweek. Maar nu gevoed door het tekort aan werk.

Keynes en de 15-urige werkweek
Voor de crisis die in 2008 begon maakte overheid en werkgevers zich vooral zorgen over een tekort aan arbeiders door de massale uitstroom van de naoorlogse generatie. Maar die discussie verstomt steeds vaker. In toenemende mate wijzen signalen op een blijvend tekort aan arbeid. Het achterliggende decennium hebben wij massaal werkgelegenheid overgeheveld naar lagelonenlanden. En het werk dat we hebben overgehouden, hoe hoogwaardige ook, wordt in rap tempo geautomatiseerd. Door de verregaande technologische ontwikkeling zal steeds meer arbeid door automatisering en robots worden overgenomen.

De Britse econoom John Maynard Keynes was zijn tijd ver vooruit door te stellen dat over ca. honderd jaar wanneer de mens welvaart genoeg zou hebben vergaard, de werkweek zou kunnen worden ingekort tot 15 uur. Echter hij hield er toen geen rekening mee dat wij in zoveel weelde zouden leven zoals we nu doen, met het bezit van een eigen huis, een auto, een televisie, een jaarlijks nieuwe garderobe en de jaarlijkse vakantie naar buitenlandse oorden, dat we nooit genoeg lijken te hebben. Om aan onze consumptiebehoefte tegemoet te kunnen komen is een 24-urige werkweek dan ook een reëler uitgangspunt.

De toekomst van onze kleinkinderen
In zijn essay “Economic possibilities for our grandchildren (1930)” ging Keynes uit van de menselijke eigenschap van hebzucht wat ten goede zou komen aan de groei van onze welvaart. En dat is wonderwel gelukt. De geweldige uitspraak van de Brits hoogleraar Duurzame Ontwikkeling Tim Jackson illustreert onze consumptiedrift als volgt: “We worden door het systeem gedwongen om geld dat we niet hebben te besteden aan goederen die we niet nodig hebben om een niet blijvende indruk achter te laten op mensen waar we geen band mee hebben”.

Maar Keynes gaf ook aan dat na honderd jaar het tij zou keren en we dan genoeg welvaart zouden hebben vergaard waardoor wij minder zouden hoeven werken. De overgebleven extra tijd zouden we dan kunnen besteden aan het verhogen van ons welzijn. En op dat punt staan we nu. De overheid roept ons op om meer tijd te besteden aan onze familie en de mensen in onze omgeving, omdat zieken en ouderen langer thuis moeten blijven wonen omdat het huidige systeem niet langer betaalbaar is. Maar waar halen we de tijd vandaan om een participatiesamenleving te ondersteunen?

Kwalitatieve samenleving
Er zijn dus momenteel genoeg argumenten te vinden om de werkweek verder in te korten. Als we allemaal wat minder werken dan kunnen meer mensen betaalde arbeid verrichten en daalt de werkloosheid en de bijbehorende kosten. Door het spreiden van werk over meer mensen van jong tot oud, zijn we ook direct in staat om een deel van onze tijd aan kwaliteit van leven te besteden.

En hoe gaan we dat dan allemaal financieren zullen de sceptici inbrengen. Dat kan gerealiseerd worden door een herziening van het belastingstelsel. Als we meer differentiatie aanbrengen in de belastingtarieven, meer belasting heffen op vervuilende en grondstofintensieve consumptie en minder op duurzame en biologische producten, dan doen we ook recht aan de aanslag op de aarde. Maar de grootste omvorming moet komen te liggen op de belasting op arbeid, die kan drastisch omlaag, waardoor arbeid goedkoper wordt. Hiermee wordt niet alleen de circulaire economie een push gegeven maar komt ook tegemoet aan de participatiesamenleving. Juist de kwalitatieve samenleving vraagt om meer dienstverlening, meer arbeidsintensieve handelingen en meer handen aan het bed.

Minder stress
Als arbeid goedkoper wordt houden we meer geld over. Voeg daarbij een basisinkomen voor iedereen waardoor de ingewikkelde wet- en regelgeving en het onnodig rondpompen van gelden wordt teruggedrongen dan heeft ook de overheid meer tijd om aan dienstverlening te besteden. Als we minder werken en binnen het gezin het aantal werkuren verminderen dan halen we de stress uit het systeem. En als we ons minder zorgen hoeven te maken over onze basisvoorzieningen zal de samenleving vanzelf meer relaxt worden. Naast algeheel welbevinden komt dit direct ten goede aan de volksgezondheid waardoor de kosten zullen dalen in plaats van stijgen vanwege de vergrijzing.

Het is allemaal niets nieuws, de ideeën zijn er al lang, we moeten alleen het lef hebben het in te voeren. Een kortere werkweek betekent dat we minder bang hoeven te zijn dat onze kinderen buiten het hek gezet worden omdat we niet in de gelegenheid waren ze op tijd op te halen en daarmee creëren we een win-win-win-situatie.

Verander de wereld, begin bij jezelf!

Hoe wij in het leven staan hangt af van ons wereldbeeld en onze opvoeding. Hoe we met deze kennis omgaan bepalen we zelf op basis van wat we in de dagelijkse praktijk ervaren. Maar wat nu als we daarvoor ons wereldbeeld moeten aanpassen? Hoe gaan we daar mee om?

 

Talloze voorbeelden laten ons regelmatig zien dat we onze ideeën moeten bijstellen. Nog niet zo lang geleden waren we overtuigd dat door de vergrijzing een tekort zou ontstaan aan arbeidskrachten. Door de crisis en de al maar oplopende werkloosheid blijkt dat dit denkbeeld moet worden bijgesteld. Is het wel zo zeker dat we tegen tekorten aanlopen? Kijkend vanuit een breder perspectief zien we een hele ander beweging: steeds meer werk wordt geautomatiseerd of verdwijnt naar lagelonenlanden. Het is dus uitermate nuttig om na te denken hoe ons werkleven er in de toekomst uit gaat zien. Zelfs al zit je nu in een vaste baan.

 

De boekdrukkunst was revolutionair en heeft ons wereldbeeld drastisch veranderd. Zeker toen de zeldzaamheid van het handgeschreven boek door de uitvinding van de drukpers tot massaproduct werd verheven. Veel van onze kennis en vooruitgang hebben we te danken aan boeken. Hadden we ooit gedacht dat we zonder boeken zouden kunnen bestaan? Toch heeft, door de digitalisering, het geschreven boek zijn langste tijd gehad. En zo zijn en nog veel meer voorbeelden waardoor onze huidige kijk op het bestaan wankelt.

Onzekerheid en frustratie
Veranderingen gaan in een stroomversnelling en zijn nauwelijks bij te benen. Dat maakt ons onzeker. Niet alleen onze blik moet veranderen maar ook praktische zaken, zoals de manier waarop we omgaan met arbeid, gezondheidszorg, sociale zekerheid en de vraag hoe alles betaalbaar blijft. Maar ook de mondiale problemen van grondstoffen schaarste, klimaatverandering met alle gevolgen als water tekort of juist overlast, de groeiende wereldbevolking en de vraag of we iedereen wel kunnen voeden.

Vast staat dat wij ons moeten aanpassen aan de omstandigheden. Daartoe zijn we best bereid maar denken we dat wij een te klein radertje zijn in het geheel om daadwerkelijk iets veranderd te krijgen, wat weer leidt tot frustratie. Maar als we allemaal denken dat we te klein zijn om het verschil te maken en dat een ander wel actie zal ondernemen, dan komt er helemaal niets van terecht. Daarom is persoonlijk actie nemen, je nek uit durven steken en het voorbeeld geven van groot belang. Dat gaat niet vanzelf dat moeten we leren, te beginnen op de jonge leeftijd.

We kunnen het niet alleen
Er is een bekend filmpje op internet waarbij één man begint te dansen. Hij wordt meewarig aangekeken door de omstanders tot er een tweede en een derde persoon mee gaan dansen. Dan volgt een grote groep waarmee een kritische massa wordt bereikt eindigend in een gigantisch dansfestijn. Zo werkt het ook met de uitdaging waar we voor staan. Slechts één persoon met lef hoeft op te staan om het verschil te maken. Die ene persoon die in beweging komt inspireert anderen om hetzelfde te doen.

Wat is er voor nodig om die persoon met lef te worden? Weinig, want alle kleine beetjes helpen en iedere steen in de rivier doet de stroom veranderen. Daarom begin ik op 1 februari met mijn eigen project om de wereld nog mooier en meer duurzaam te maken. Wat ga ik doen? Ik ga nu eindelijk een begin maken met een zelfvoorzienend leven. Nu is

dat niet zo vreemd, want eigenlijk ben ik daar al een aantal jaren mee bezig, maar het gaat niet snel genoeg. Te vaak ontbreekt de tijd, het geld, de mogelijkheden maar vooral de lef om door te zetten. Hoe pak ik dat aan? Op een nieuwe blog getiteld “Uit de klei getrokken” ga ik 365 dagen bloggen over de acties die ik onderneem, de mogelijkheden die ik heb, de obstakels die zich voordoen en de hulp die ik krijg om zelfvoorzienend te worden.

Uit de klei getrokken

Wil jij mij helpen met mijn project? Ik denk altijd dat ik alles zelf kan, maar dat is beslist niet het geval. Daarom ga ik om te beginnen een persoonlijk obstakel overwinnen: ik ga om hulp vragen. Doe je met mij mee door te reageren op mijn blogjes, door het geven van tips, suggesties, aanwijzingen en hulpmiddelen die ik gaandeweg het jaar nodig ga hebben?

 

Mijn nieuwe blogsite heet: www.uitdekleigetrokken.wordpress.com Waarom deze naam? Omdat ik op kleigrond woon en omdat ik mijn delicate comfortabele kantoorleven deels verruil voor de weerbarstige natuur en het boerse bestaan op het platteland.

PS. Deze site blijft ook gewoon doorlopen. Om de week blijf ik een uitgebreidere blog schrijven over mijn observaties van de politiek, de samenleving, de gezondheidszorg, de wereldproblematiek en vele andere opmerkelijke, gewone en alledaagse zaken.

Blue Monday - Happy Monday

De derde maandag van januari wordt ook wel Blue Monday genoemd. De meest treurige dag van het jaar. De feestdagen achter de rug, gestrande goede voornemens en nog geen zicht op de lente. Kortom de uitzichtloosheid van een heel nieuw jaar dat voor je ligt. Depressiever kan het niet.

Vandaag echter geeft niets aan dat het een depressieve maandag is. Het belooft een aardige dag te worden dus aan het weer kan het niet liggen. De Britse psycholoog Cliff Arnall heeft naar aanleiding van wetenschappelijk onderzoek in 2005 berekend dat op deze dag de mensen het meest neerslachtig en depressief zijn. Het is maar hoe je het bekijkt.

Voor mij vandaag geen depressie. Ondanks dat we in een laagconjunctuur zitten wat de economie betreft blijf ik optimistisch. De nieuwsberichten geven inmiddels aan dat de economie uit het dal lijkt te zijn, maar ondanks dat zullen de meeste mensen daar nog weinig concreets van merken. Toch hangt er een sfeer van optimisme in de lucht en daar hou ik van.

De newwaveband New Order uit Manchester bracht in de crisisjaren ’80 het nummer Blue Monday uit. Het typeert de sfeer van uitzichtloosheid door gebrek aan werk, woningnood en reële toekomstmogelijkheden. Ik herken dat omdat ik in die jaren afstudeerde en aan het werk ging. Het was geen makkelijke tijd. Maar ook toen heb ik mij daar niet door laten weerhouden om positief te blijven.

Radio 2 laat zich ook niet gek maken door Blue Monday en roept vandaag uit tot Happy Monday. Wie namelijk niet in zichzelf gelooft en niet in de toekomst zal het ook niet lukken om gelukkig te worden. Blijven hangen in negatieve gedachten is niet de manier, daar schieten we niet mee op. Mijn advies is: Kijk naar wat je hebt en geniet vandaag, van weer een nieuwe dag en later we er vooral een vrolijke dag van maken!

Een plaatje waar ik vrolijk van word is Happy van Pharrell Williams.




En wil je toch de clip Blue Monday van New Order bekijken dan kan dat met de volgende creatieve clip.

Wat houdt het basisinkomen in

Na een jaar van intensief actievoeren is op 14 januari 2014 het burgerinitiatief basisinkomen afgelopen. Nog een keer op een rij wat het basisinkomen inhoudt en waarom het burgerinitiatief belangrijk is.

Wat is een basisinkomen?
Het basisinkomen is een vast maandelijks bedrag dat zonder enige voorwaarde door de overheid wordt uitgekeerd aan alle personen in de samenleving. Vandaar dat het ook wel het onvoorwaardelijk basisinkomen wordt genoemd. Het garandeert om in levensonderhoud te voorzien en deel te kunnen nemen aan de samenleving (sociale participatie). Het basisinkomen is hoog genoeg om zonder luxe van te leven.

Basisinkomen is een mensenrecht
Immers in de grondwet is vastgelegd dat de overheid de zorg heeft voor haar burgers. Artikel 20: “De bestaanszekerheid der bevolking en spreiding van welvaart zijn voorwerp van zorg der overheid.”



Onvoorwaardelijk
Dat betekent dat er niet gekeken wordt hoeveel iemand verdient of wat de gezinssamenstelling is. Men is niet verplicht om te werken. Het is net genoeg om van rond te kunnen komen. Dus iedereen die meer wil kan daarvoor werken.
Dit is ook het grote struikelblok wat altijd wordt opgeworpen. Er wordt gedacht dat niemand dan meer gaat werken. Ik ga uit van een positief mensbeeld. Iedereen is gelijk en ieder mens doet er toe. Mensen zijn altruïstisch en altijd bereid om iets voor hun gemeenschap te doen. En kijk eens hoeveel mensen onbetaald werk doen!

Terugtredende overheid
De overheid wil dat wij meer zelfredzaam worden, maar de wet- en regelgeving neemt als maar toe. Zelfs onder Rutte is de regeldruk verder gestegen. Het basisinkomen vervangt uitkeringen, subsidies en toeslagen en helpt om veel administratieve rompslomp en controle daarop te verminderen. Denk aan het tellen van de tandenborstels achter de voordeur, een onethisch actie dat inbreuk maakt op de privacy.

Controle kost menskracht en geld
Met de invoering van het basisinkomen is minder controle nodig. Denk aan de grootscheepse uitkeringsfraude in 2013 in Rotterdam[2] waar meer dan €6,5 miljoen is opgespoord. Fraude keur ik niet goed, maar wat heeft deze actie wel niet gekost? Dat kan toch anders? Met een basisinkomen voor iedereen kan de overheid verder inkrimpen met een positieve impuls voor het begrotingstekort.

Maakt de arbeidsmarkt flexibeler
De tijd dat we 40 jaar bij de zelfde baas werkten is definitie voorbij. Toch blijkt het lastig om het huidige arbeidsmarktsysteem om te vormen. Basisinkomen kan daarbij helpen. Het maakt de arbeidsmarkt flexibeler en relaxter omdat je makkelijker in deeltijd kunt gaan werken of een time-out nemen. Een meer relaxte samenleving zal ook minder beroep hoeven doen op de gezondheidszorg. Basisinkomen biedt de basis voor: “Werken omdat je het graag doet in plaats van werken omdat het moet”.

Uitkering versus basisinkomen
Een uitkering is een gunst, een basisinkomen een recht. In 2013 luidde het reclamespotje van de overheid: “Doet u vrijwilligerswerk dan kan dat gevolgen hebben voor uw uitkering”. Begin 2014 is het precies andersom, als je GEEN vrijwilligerswerk doet kan dat gevolgen hebben. Slavernij ligt hier op de loer en dat terwijl er niet voldoende werk is voor iedereen.

Geeft bestaanszekerheid aan zelfstandigen en vrije beroepen
We gaan al richting de 1 miljoen zelfstandigen. Helaas is onze arbeidsmarkt niet ingericht voor flexibel werken. Onder deze groep heerst grote armoede. Ook de vrije beroepen en kunstenaars hebben het moeilijk. Voor hen zou het een uitkomst zijn.

Doet recht aan vrouwen en vrijwilligers
Het basisinkomen is voor iedereen dus ook voor mensen zonder eigen inkomen. Het maakt mensen zelfstandiger en autonoom. Vrijwilligerswerk, zorg voor de kinderen of mantelzorg wordt op waarde geschat en derhalve beloond. Vrouw zonder inkomen worden onafhankelijker van hun partner, hierdoor zullen ook scheidingen eenvoudiger worden.

Vrijheid en creativiteit
Basisinkomen geeft mensen meer vrijheid en autonomie. Als de arbeidsmarkt relaxter wordt ontstaat veel meer ondernemerschap en creativiteit.

Arbeid wordt goedkoper
Doordat het basisinkomen een bestaanszekerheid garandeert kunnen allerlei sociale premies worden afgeschaft, dat maakt arbeid goedkoper. Dat maakt de handen aan het bed goedkoper en komt daarmee de vergrijzing tegemoet, waardoor ook de thuiszorg gespaard kan blijven zodat mensen langer zelfredzaam zijn.

Tekort aan werk
Er zijn signalen dat de hoeveelheid arbeid steeds verder afneemt, met name door de automatisering. Geen werk – dan ook geen inkomen. Met het basisinkomen wordt dat overboord gezet. Als iedereen wat minder werkt en als het totale werk beter verdeeld wordt heeft dat een enorme positieve impuls voor de samenleving.

Hoe te financieren?
Het geld is al in ons systeem aanwezig, het wordt alleen anders aangewend en eerlijker verdeeld. Liberalen zijn vaak tegen, omdat ze tegen herverdeling van inkomen zijn, maar dat is bij het basisinkomen niet aan de orde. Zelfs de grote liberalen Hayek en Milton Friedman waren voorstander, omdat het gaat om meer vrijheid van het individu en minder overheidsbemoeienis.

Basisinkomen is geen nieuw fenomeen
In 1516 sprak Thomas More er al over. In 1985 heeft het hoog op de politieke agenda gestaan, vooral vanuit de VVD, maar is toen verworpen. In de ‘jaren 90 is het nogmaals geprobeerd door Zalm en Wijers, maar vooral de PvdA lag dwars.

De vergoeding voor wat de aarde oplevert
Het succes van het basisinkomen stoelt op het uitgangspunt dat het de vergoeding is voor hetgeen de aarde ons oplevert, zoals Thomas Paine in zijn werk in 1797 "Agrarian Justice" al aangaf. Tenslotte is de aarde niet van ons maar vóór ons. Zolang we dat in ogenschouw blijven houden zal de verdeling van hetgeen de aarde ons oplevert gelijkelijk verdeeld worden over alle levende zielen op aarde.

EU Burgerinitiatief Basisinkomen
Bij voldoende handtekeningen kan het Europese Parlement er niet meer omheen en moeten ze actie ondernemen. Het burgerinitiatief basisinkomen is bedoeld om een onderzoek uit te voeren naar de haalbaarheid en de voorwaarden waaronder het kan worden ingevoerd.
Het zou heel mooi zijn als het in de hele EU wordt ingevoerd. Dat zal het vertrouwen onderling sterk verbeteren en de arbeidsmarkt eenvoudiger maken. Daarvoor dit burgerinitiatief.

Dus help mee om de wereld een beetje mooier te maken door het burgerinitiatief basisinkomen te ondersteunen.

Tekenen kon tot 14 januari 2014 op:
sign.basicincome2013.eu

Meer informatie
Bekijk dan de uitgebreide en zeer informatieve film “Grundeinkommen ein Kultureinpuls” van Daniel Häni en Enno Schmidt.