Pagina's

vrijdag 27 februari 2015

Hoog tijd voor ander onderwijs

“Hij zit zijn tijd uit”, zei de docent van mijn zoon tijdens een ouderavond. Waar is de inspiratie gebleven zodat de school weer leuk wordt? Hoog tijd voor een nieuw schoolsysteem zodat het voor mijn zoon ook weer uitdagend en aantrekkelijk wordt. 
 
Mijn man en ik zijn af en toe de vertwijfeling nabij. Hoe kunnen wij onze oudste zoon motiveren om iets meer te doen aan zijn schoolprestaties dan het behalen van de eeuwige zesjes? Hij doet geen draad meer! “Vind je het er niet leuk?”, vroegen wij hem na een paar maanden toen zijn cijfers afgleden en het niet aan zijn mogelijkheden leek te liggen. “O, ja hoor, best gezellig”, was zijn antwoord, “maar de vakken zijn zo saai”. Er zijn vakken bij waar hij totaal de noodzaak niet van inziet en daar doet hij zo min mogelijk voor.

Natuurlijk is het fijn als het ook een beetje leuk is op school. Maar sinds wanneer zitten wij voor de gezelligheid op school? Het gaat er toch om dat je er wat van opsteekt. Bij mijn zoon is dat helaas niet het geval. Hij is niet dom, hij is juist heel efficiënt bezig en heeft zijn eigen systeem ontwikkeld waardoor hij met minimale inspanning net voldoende punten haalt. Heel effectief. En zonder het hardop te zeggen kunnen we hem geen ongelijk geven.

Keuzemogelijkheden
Zelf heb ik bedrijfskunde gestudeerd dus toen hij het vak economie kreeg was ik nieuwsgierig naar de lesstof. Ik was diep teleurgesteld over hetgeen ik aantrof. Alsof er niets veranderd was ten opzichte van mijn oude schoolboeken, hooguit wat meer opgeleukt. Tja, wat moet je dan als ouder? Ik geef hem gelijk dat het saai is, het gaat nog steeds over het leren van feiten. Maar waar is het zelf uitproberen en proefondervindelijk ervaren?

Al jarenlang zie ik geweldige voorbeelden voorbijkomen over de mogelijkheden van vernieuwend onderwijs. Vooral de ongekende mogelijkheden van de ICT en internet helpen daarbij, maar vragen ook om vernieuwing. Maar waarom is het er dan nog steeds niet? Komt het omdat ik op het platteland woon? Woon ik soms in achtergebleven gebied? Verre van, de twee dichtstbijzijnde scholen behoren tot de top van Nederland. Mijn kinderen hebben zelfs keuze zou je denken. Maar niets is minder waar, het zijn buiten kijf goede scholen, maar ze lijken ook heel erg op elkaar en doen hun stinkende best dat zo te houden. Over marktwerking gesproken! Waarom durft niet een van beide scholen het roer totaal om te gooien? Dan pas is er sprake van keuze.

Het kan anders - de voorbeelden zijn er
Onder de titel “De onderwijzer aan de macht” besteedde Tegenlicht op 1 februari 2015 weer een keer aandacht aan het onderwijs, waarin drie scholen werden getoond die vernieuwend bezig zijn. Heel relevant, want hierbij geldt hoe vaker het onderwerp ter tafel komt hoe meer het tussen de oren komt. Het systeem moet om! We moeten veel meer thematische met onderwijs aan de slag, het leven bestaat ook niet uit vakken. Als per thema verschillende vakken aan bod komen blijft er vast wel iets hangen over het vak wat minder interessant is.

De Prikklok
Wat in de documentaire vooral duidelijk wordt is dat de vernieuwing van onderop moet plaatsvinden, waarbij de docenten een belangrijke rol spelen. Het onderwijs gaat ook over leren keuzes maken, over gevoel, zelf denken, ervaren, over grenzen heen leren kijken, maar niet meer het uit je hoofd leren van een rijtje. Als je de logica snapt komt het met een rijtje wel goed. Helaas leiden we nog steeds op volgens de eisen van het industriële tijdperk, het werken in de fabriek met de prikklok. Dat is heel lang zinvol en nuttig geweest maar de tijd is veranderd door de technologische ontwikkeling en de samenleving past zich daar al op aan, nu het onderwijs nog. Met het verdwijnen van de prikklok kan ook de 1040 uren norm, ook wel ophokuren genoemd, overboord.

Er is hoop voor de toekomst
“Mam, zit niet zo over mijn cijfers te zeuren”, zei mijn zoon laatst “het kan veel slechter, kijk maar naar …..” en hij noemde een paar namen van jongens uit zijn klas die uit verveling kattenkwaad uithalen en al (wiet) roken en drinken. Hij niet, hij is gewoon zichzelf. Hij heeft helemaal gelijk en eigenlijk zijn wij best trots op onze zoon. Ook wij zijn grootgebracht in het oude systeem en moeten nog wat meebewegen. Daarom zijn wij er van overtuigd dat hij er wel gaat komen, maar ik had hem zo graag een inspirerende tijd gegund.

Uit Rusland komt een heel mooi voorbeeld van een vernieuwende manier van onderwijs dat nog een flinke stap verder gaat dan de voorbeelden in Tegenlicht. Vernieuwend onderwijs betekent algehele vrijheid, ruimte voor creativiteit, eigen inbreng en zelfredzaamheid. De leraar en een lesprogramma ontbreekt, alles met het doel de leerlingen uit te dagen om zelfstandig te leren denken, te leren samenwerken, leren vernieuwend te zijn en het uitvinden wat co-creatie betekent. De documentaire is de moeite van het bekijken waard.








4 opmerkingen:

Unknown zei

Heel herkenbaar leerlingen die afhaken omdat hun geen uitdagende leer- en ontwikkelomgeving wordt geboden. Terechte call om vanuit de democratisering van het onderwijs hier snel verandering in te brengen. Niet het systeem maar her kind is leidend

Jolanda Verburg zei

Dank je Eric voor je reactie.

Willen we naar de nieuwe economie dan moet ook aan het onderwijs iets veranderen.

Groet, Jolanda

Lianne zei

Hoi Jolanda,

ik herken je verhaal heel erg met mijn zoon en nog wel velen met mij denk ik. Ik denk ook: jammer dat het zo moet en soms leren ze ook dingen die alweer achterhaald zijn. Ik zou ook heel graag voor hem een student gestuurd onderwijs bieden, maar helaas is dat te ver weg en wil ik hem sociaal gezien graag in onze eigen woonplaats laten wortelen.

Jolanda Verburg zei

Hallo Lianne,

Bedankt voor je reactie. Ooit zal het anders worden daar ben ik wel van overtuigd. En onze kinderen komen er ook wel.
Er regelmatig aandacht aan geven helpt ongetwijfeld.

Groet, Jolanda