Kwakzalverij van de koude grond

‘Kwakzalverij op Erasmus Medisch Centrum’ kopte de NRC op 29 december 2010. Een briljante kop, want het trekt direct mijn aandacht. Nieuwsgierig ga ik op zoek naar de achtergrond van deze vooringenomen houding. Een jaar geleden schreef ik al een blogje over alternatieve gezondheidszorg. Ook nu weer kan ik het niet laten er aandacht aan te schenken.

Net als vorig jaar bekruipt mij het gevoel van stemmingmakerij, wat ik zeker niet verwacht van een kwaliteitskrant als de NRC. Het artikel doet verslag van een proefschrift van fysiotherapeut Ineke van den Berg-de Lange die concludeert dat de alternatieve Moxa-therapie stuitligging bij baby’s kan verhelpen. De secretaris van de Vereniging tegen Kwakzalverij Frits van Dam is meedogenloos over de uitkomst van het proefschrift.
Alleen al de krantenkop over ‘Kwakzalverij’ vind ik stuitend. Bij kwakzalverij denk ik aan aderlating, bloedzuigers, de kapper die ook kiezen trekt. Kortom gezondheidszorg uit de oude doos. Wikipedia zegt over kwakzalverij het volgende:

“Kwakzalverij is strikt genomen het onbevoegd uitoefenen van de geneeskunde. Daarnaast wordt kwakzalverij veelal gezien als boerenbedrog en oplichterij. De mensen die kwakzalverij beoefenen worden kwakzalvers genoemd. Kwakzalvers zijn niet per definitie oplichters, omdat sommigen oprecht overtuigd kunnen zijn van het nut van hun behandelingen.”

Het gaat in het krantenartikel over een fysiotherapeut die een onderzoek heeft uitgevoerd op basis van wetenschappelijke voorwaarden bij een gerespecteerd medisch instituut. Iemand die wel degelijk bevoegd is en een conclusie trekt die onderbouwd wordt. Duidt dat op oplichterij? Het lijkt er niet op.

Ook nu weer erger ik mijn aan de ongelofelijke oppervlakkigheid en de eenzijdigheid van de uitlating ten aanzien van de alternatieve geneeskunde. Van Dam ‘voelt op zijn klompen aan dat het onzin is’. Met deze boerenwijsheid, een opmerking van de koude grond, valt hij iemand aan die wetenschappelijk onderzoek heeft uitgevoerd. Met deze opmerking diskwalificeert hij zichzelf volledig. Onwetenschappelijker kan het niet.

Waarom zo’n felle kritiek? Waarom zoveel scepsis als het om alternatieve geneeskunde gaat? Zijn we dan zo bang voor het onbekende? Bestaat wat je niet kan zien dan niet? Angst voor claims kunnen het niet zijn, want artsen (ook alternatieve artsen) zijn haast onschendbaar en bijna niet te vervolgen. Alternatieve artsen hebben geen prijsopdrijvend effect op de gezondheidszorg, eerder het tegenovergestelde. Veel alternatieve zorg wordt namelijk niet vergoed en betalen mensen uit eigen zak. Ook zijn er legio mensen die absoluut baat hebben bij alternatieve zorg. Hoe is dat dan te verklaren? De meeste patiënten maken veelal zelf een keuze voor een behandelaar, waardoor het vertrouwen toeneemt. Daarnaast wordt de aandacht van de behandelaar ook als heel positief ervaren.

Als we er vanuit gaan dat de Moxa-therapie een bewezen effect heeft is dat toch heel gunstig, zowel voor moeder en kind, als ook voor de zorgkosten. Als we de therapie negeren zijn er meer keizersneden noodzakelijk, meer ziekenhuisopnamen, meer verpleegkosten en is meer medicijngebruik nodig. Om nog maar te zwijgen van de herstelperiode na de operatie. Of is het een duivelsgedachte te veronderstellen dat men juist wel liever wil opereren en medicijnen wil kunnen voorschrijven? Waar is de keuzevrijheid van de patiënt in dit geval?

En als we dan geen gat kunnen schieten in het proefschrift geven we gewoon het Erasmus MC de schuld van het accepteren van ondermaatse proefschriften. Nee, met de Moxa-therapie kan het tekort op de rijksbegroting niet worden opgelost, daar is meer voor nodig. Maar een Oudhollands spreekwoord luidt: Alle kleine beetjes helpen. Dus als we nu allemaal de handen ineenslaan en met een open blik ook eens naar alternatieven kijken, dan zullen we in de toekomst wel in staat zijn de hoog oplopende zorgkosten te beheersen. Er is namelijk veel meer tussen hemel en aarde, in ieder geval meer dan we kunnen zien.